भारतातील लोकांना आता बचत आवडत नाही? पाहा आकडेवारी

फाईल फोटो

प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या मासिक उत्पन्नाचा काही भाग वाचविला पाहिजे कारण बचत करणे खूप महत्वाचे आहे. बचत करून तुम्ही तुमचे भविष्य तर सुरक्षित करताच पण संपत्तीही निर्माण करता, पण आता भारतातील लोक हळूहळू बचतीवर कमी लक्ष केंद्रित करू लागले आहेत. पूर्वीच्या तुलनेत आता लोकांनी आपली बचत कमी केली आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया अर्थात आरबीआयच्या बचतीच्या नव्या आकडेवारीतून ही माहिती मिळाली आहे. चला जाणून घेऊया.

जीडीपीमध्ये बचतीचा वाटा बराच कमी झाला आहे
आर्थिक वर्ष 2022-23 मध्ये जीडीपीमध्ये कुटुंबांच्या निव्वळ बचतीचा वाटा केवळ 5.3 टक्के होता. जीडीपीमधील बचतीचा हा वाटा गेल्या 50 वर्षांतील सर्वात कमी आहे. दहा वर्षांपूर्वीपर्यंत सकल देशांतर्गत बचतीचा दर 34.6 टक्के होता, तो आता 29.7 टक्क्यांवर आला आहे.

बचतीत घट झाल्याबद्दल रिझर्व्ह बँकेचे गव्हर्नर
नुकतेच रिझर्व्ह बँकेचे गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांनी भारतातील लोकांच्या बचतीवर लक्ष केंद्रित न केल्याबद्दल चिंता व्यक्त केली होती आणि म्हटले होते की नियमांमध्ये बदल करण्याचा विचार करण्याची वेळ आली आहे, कारण लोक आता बचतीसाठी पारंपारिक बँक ठेवींमध्ये रस दाखवत नाहीत. गेल्या 9 वर्षांत बँक ठेवींमध्ये लोकांच्या बचतीचा वाटा 43 टक्क्यांवरून 35 टक्क्यांवर आला आहे, जो चांगला नाही.

लोकांनी बचत न करण्याची अनेक कारणे असू शकतात. हल्लीची तरुणाई पैसे खर्च करण्यास प्राधान्य देत आहे. त्याचबरोबर तंत्रज्ञानाच्या झपाट्याने होत असलेल्या विस्तारामुळे लोकांचा खर्चही वाढत आहे. याशिवाय लोन, ईएमआय, पे-लेटर सारख्या पर्यायांमुळेही लोकांचा खर्च वाढत आहे.

काय आहे 24 तासांचा नियम?
24 तासांचा नियम सांगतो की काहीही खर्च करण्यापूर्वी 24 तास थांबा. आपण जे खरेदी करू इच्छिता ते आपल्या कार्टमध्ये ठेवा, थांबा आणि दुसऱ्या दिवशी पुन्हा तपासा. तरीही तुम्हाला ते आवश्यक वाटत असेल तर ते विकत घ्या. तसे नसल्यास, आपण काहीही न करता पैसे वाचवले – फक्त विचार करण्यासाठी वेळ घेतला म्हणून.

24 तासांचा नियम इतका प्रभावी का आहे?
आवेग खरेदी थांबवतो: ‘मर्यादित वेळ’ विपणन केल्याने आपल्याला घाईघाईने खरेदी करण्यास भाग पाडले जाते, परंतु केवळ एक दिवस राहिल्याने तो मोह मोडतो.

स्पष्टता: 24 तास आपल्याला विचार करण्यास मदत करतात की ही गोष्ट खरोखर आवश्यक आहे की फक्त एक क्षण हवा आहे.
बजेटचे रक्षण करते: प्रत्येक वेळी जेव्हा आपण अनावश्यक खरेदी पुढे ढकलता तेव्हा आपण आपले मासिक बजेट व्यवस्थापित करण्यास आणि जीवनावश्यक गोष्टींसाठी पैसे वाचविण्यास सक्षम आहात.

( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)