गणवेश घेण्यासाठी कर्ज घ्यायला बँकेत गेले होते, आज 25 लाखांची उलाढाल
केरळमधील जोसेमॉन जेकब यांनी कोरोना महामारीच्या काळात आपल्या वडिलांच्या छोट्या फार्म ड्रायरला यशस्वी व्यवसायात रूपांतरित केले. आज वयाच्या 23 व्या वर्षी वार्षिक 25 लाख रुपयांची उलाढाल आहे.
जोसेफन जेकब हा केरळमधील कोट्टायम जिल्ह्याचा रहिवासी आहे. अगदी लहान वयातच त्याने व्यवसायात यश मिळवले आहे. तो फक्त 23 वर्षांचा आहे. पण, या वयात, जेकबने एक भरभराट करणारा व्यवसाय उभारला आहे. 2020 मध्ये जेव्हा कोरोना महामारी आली तेव्हा बहुतांश विद्यार्थी ऑनलाइन वर्ग आणि परीक्षेवर भर देत होते. मग जोसेमॉनने आपल्या वडिलांच्या छोट्या फार्म ड्रायरला व्यवसायात बदलण्याचा निर्णय घेतला.
शेतकरी कुटुंबातील जोसेमन यांच्या लक्षात आले की बाजार बंद झाल्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पादन खराब होत आहे. कृषी उत्पादने वाळवण्याच्या सेवांना मोठी मागणी असल्याचे त्यांना वाटले. यामुळे त्यांचे शेल्फ लाइफ वाढू शकते. वडिलांच्या प्रेरणेने त्यांनी या कल्पनेला व्यवसायात रूपांतरित केले. आज जोसेफनच्या कृषी उत्पादन व्यवसाय वार्षिक 25 लाख रुपयांचा महसूल मिळवत आहे. जोसामोन जेकबच्या यशाच्या प्रवासाबद्दल येथे जाणून घेऊया.
अशा प्रकारे काम करण्याची कल्पना सुचली
केरळमधील कोट्टायम येथे राहणाऱ्या जोसेफन जेकब यांचे त्यांच्या जमिनीशी खूप जवळचे नाते आहे. नारळ आणि जायफळ यासारखी कृषी उत्पादने वाळवण्यासाठी त्याचे वडील घरी 50 किलो वजनाचा छोटा ड्रायर ठेवत असत. महामारीच्या काळात जेव्हा बाजारपेठा बंद होत्या, तेव्हा आजूबाजूच्या शेतकऱ्यांनी आपला शेतमाल वाळवण्यासाठी या ड्रायरचा वापर करण्यास सुरुवात केली.
जोसेफन, जो त्यावेळी 17 वर्षांचा होता, त्याने बाजारातील एक मोठी दरी ओळखली. त्यांनी असे निरीक्षण नोंदवले की शेतकरी एकतर साठवणुकीअभावी उत्पादन सडत आहेत किंवा बाजाराची मागणी नसताना कमी किंमतीत विक्री करण्यास भाग पाडले जात आहे. जोसेमॉनला समजले की जर उत्पादन कोरडे झाले आणि ओलावा काढून टाकला गेला तर त्याचे शेल्फ लाइफ लक्षणीय वाढते. शाळेत असतानाच त्यांनी या सेवेला व्यवसायात रूपांतरित करण्याची कल्पना आपल्या वडिलांशी शेअर केली. त्याच्या वडिलांनी त्याला ताबडतोब तसे करण्यास प्रोत्साहित केले.
‘हे’ पाहून बँक अधिकारी आश्चर्यचकित
ही कल्पना प्रत्यक्षात उतरवण्यासाठी भांडवलाची गरज होती. वयाच्या 17 व्या वर्षी, जोसेमॉनने पंतप्रधान रोजगार निर्मिती कार्यक्रम (PMEGP) अंतर्गत कर्जासाठी बँकेकडे संपर्क साधला. शाळेत जाणाऱ्या एका मुलाला 18 वर्षांचा होण्यासाठी सहा महिने उरले असताना बिझनेस लोन मागताना पाहून बँक अधिकारी आश्चर्यचकित झाले. तथापि, जेव्हा तो 18 वर्षांचा झाला, तेव्हा जोसेमोन पूर्ण तयारी आणि आत्मविश्वासाने परतला, ज्यामुळे बँकेने त्याला पाठिंबा दर्शविला.
या कर्जाचा वापर करून त्यांनी आपली क्षमता दहापट वाढवली आणि 500 किलो वजनाचा एक मोठा ड्रायर विकत घेतला. पहिले सहा महिने संथ होते. पण, हळूहळू ही बातमी पसरली आणि आता त्यांची मशीन पूर्ण क्षमतेने चालते. गेल्या वर्षी त्यांच्या कारखान्याने 100 टनांहून अधिक भाजीपाला आणि फळांवर प्रक्रिया केली. यामुळे २५ लाख रुपयांचा महसूल मिळाला.
व्यवसायाचे मॉडेल सोपे
जोसेमॉनच्या व्यवसायाची मूळ कल्पना साधी पण क्रांतिकारक आहे. यामध्ये शेतकर् यांचे उत्पादन वाळवून त्यांना परत करणे समाविष्ट आहे. जेव्हा बाजाराची अनुकूल परिस्थिती असेल तेव्हा हे त्यांना ते विकण्यास सक्षम करेल. हवामानाची अनिश्चितता आणि बाजारातील घसरणाऱ्या किमतीच्या भीतीपासून शेतकऱ्यांची सुटका करणारी ही ‘मूल्यवर्धित सेवा’ आहे. त्यांचे युनिट विविध प्रकारची उत्पादने काढते. 2024 मध्ये, जोसेमॉन केवळ कोरडे सेवेच्या पलीकडे गेले आणि उत्पादन आणि पॅकेजिंग सुरू केले. आता त्यांचा कारखाना ‘जेएमई ॲग्रोमार्ट’ या ब्रँडअंतर्गत रेडी टू कुक ड्राय मीट उत्पादने, सुकामेवा, भाज्या आणि मसाल्याच्या पावडरची विक्री करतो.
कुटुंब व्यवसायात मदत करते
जोसेमॉनची फॅक्टरी जेएमई अॅग्री ड्रायर त्याच्या घराजवळ आहे. हे टप्प्याटप्प्याने बांधण्यात आले आहे. हा व्यवसाय चालवण्यात त्यांच्या कुटुंबाचे अमूल्य योगदान आहे. ड्रायरच्या ऑपरेशनमध्ये त्याची आईही मदत करते. याचे कारण असे आहे की कुटुंबातील प्रत्येकाला उपकरणे कशी हाताळायची हे माहित आहे. आपल्या व्यावसायिक जबाबदाऱ्यांबरोबरच जोसेमॉनने कॉलेजमध्ये मल्टीमीडिया कोर्सही केला आणि तो फ्रीलान्स फोटोग्राफीचे कामही करतो. 2022 मध्ये, त्यांना सर्वोत्कृष्ट महाविद्यालयीन विद्यार्थी शेतकऱ्याचा केरळ राज्य पुरस्कार मिळाला, जो उद्योजकता आणि नवोन्मेष यांच्यातील त्यांचे अद्वितीय संतुलन प्रतिबिंबित करतो. जोसामोन आता जेएमई अॅग्रोमार्टला एकाधिक आउटलेटमध्ये विस्तारित करण्याचे स्वप्न पाहत आहे. त्यांचा असा विश्वास आहे की कृषी व्यवसाय योग्य मार्गाने केला तर तो अत्यंत फायदेशीर ठरू शकतो.
