कोणते पेन्शनधारक डिजिटल लाईफ सर्टिफिकेट सादर करू शकत नाहीत ?

निवृत्तीवेतनधारकांसाठी डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र हा मोठा दिलासा, आता बँक किंवा कार्यालयात जाण्याची गरज नाही. आपले प्रमाणपत्र काही मिनिटांत तयार होते.

कोणते पेन्शनधारक डिजिटल लाईफ सर्टिफिकेट सादर करू शकत नाहीत ?
| Edited By: | Updated on: Nov 04, 2025 | 1:41 PM

तुम्ही पेन्शनधारक असाल तर ही बातमी नक्की वाचा. दरवर्षी नोव्हेंबर महिना पेन्शनधारकांसाठी खूप महत्त्वाचा असतो. या महिन्यात सर्व सरकारी पेन्शनधारकांना ते जिवंत असल्याचे सिद्ध करावे लागेल जेणेकरून त्यांचे पेन्शन कोणत्याही अडथळ्याशिवाय मिळू शकेल.

यापूर्वी ही प्रक्रिया बँक किंवा कार्यालयात जाऊन करावी लागत असे, मात्र आता भारत सरकारने ती डिजिटल केली आहे. या फीचरला डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट (DLC) किंवा ‘जीवन प्रमाण’ असे म्हणतात.

डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट कसे कार्य करते?

हयातीचा दाखला डिजिटल ही आधार-आधारित बायोमेट्रिक प्रणाली आहे. म्हणजेच पेन्शनधारकाला बोटांचे ठसे किंवा डोळ्यांचे स्कॅनिंग करून आपली ओळख सिद्ध करावी लागते. आधारवरून प्रमाणीकरण यशस्वी झाल्यानंतर, जीवन प्रमाणपत्र स्वयंचलितपणे ऑनलाइन तयार केले जाते आणि सरकारच्या ‘जीवन प्रमाण’ संकेतस्थळावर सुरक्षितपणे जमा केले जाते.

या प्रक्रियेनंतर पेन्शनधारकाच्या मोबाईलवर एक SMS येतो, ज्यामध्ये जीवन प्रमाण आयडी दिला जातो. या आयडीच्या मदतीने कोणतीही व्यक्ती त्या प्रमाणपत्राची PDF प्रत डाउनलोड करू शकते.

कोणते पेन्शनधारक डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट सादर करू शकत नाहीत?

आता सर्वात महत्त्वाचा प्रश्न असा आहे की, कोणते पेन्शनधारक डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र सादर करू शकत नाहीत? वास्तविक, जीवन प्रमाण प्रणाली असे गृहीत धरते की पेन्शनधारकांना पुन्हा नोकरी दिली जात नाही किंवा पुनर्विवाहही केला जात नाही. परंतु जर एखाद्या पेन्शनधारकाने पुन्हा रुजू केले असेल किंवा पुनर्विवाह केला असेल तर त्यांची पेन्शन पात्रता किंवा रक्कम बदलू शकते.

अशा परिस्थितीत, डिजिटल प्रणाली आपोआप हा बदल पकडू शकत नाही, म्हणून या पेन्शनधारकांना त्यांच्या पेन्शन वितरण कार्यालय किंवा बँकेत जाऊन ऑफलाइन जीवन प्रमाणपत्र सादर करावे लागेल. यासह, त्यांना अतिरिक्त कागदपत्रे देखील द्यावी लागतील जेणेकरून त्यांच्या नवीन स्थितीची योग्य माहिती अद्यतनित केली जाऊ शकेल.

आवश्यक कागदपत्रे आणि माहिती

डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट बनवण्यापूर्वी तुमच्याकडे मोबाइल नंबर, पीपीओ नंबर, बँक खाते क्रमांक, पेन्शन वितरण प्राधिकरण (PDA) आणि पेन्शन मंजुरी प्राधिकरण (PSA) यांचे नाव यासारखी काही माहिती असणे आवश्यक आहे. याशिवाय आधारशी जोडलेले बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण (फिंगरप्रिंट किंवा आय-स्कॅन) अनिवार्य आहे.

जीवन प्रमाणपत्र नाकारल्यास काय करावे?

अनेक वेळा जीवन प्रमाणपत्र नाकारले गेल्याची माहिती SMS द्वारे प्राप्त होते. याचा अर्थ असा आहे की एकतर चुकीची माहिती दिली गेली आहे किंवा बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणात समस्या आहे. अशा परिस्थितीत घाबरून जाण्याची गरज नाही. फक्त आपल्या पेन्शन वितरण एजन्सीशी (PDA) संपर्क साधा आणि योग्य माहितीसह नवीन डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र तयार करा.