
अमेरिका स्वत:ला जगातील सर्वात महान देश म्हणवून घेते. एवढेच नव्हे तर लष्करी आणि आर्थिक बाबतीत सध्या तो जगातील सर्वात शक्तिशाली देश आहे. असे असूनही जगातील एका कमकुवत देशातील एका व्यक्तीने स्वत:ला अमेरिकेचा सम्राट घोषित केल्याचा प्रसंग आला.
ही घटना 1859 ची आहे. त्या वर्षी 17 सप्टेंबरच्या सकाळी सॅन फ्रान्सिस्को इव्हनिंग बुलेटिनच्या कार्यालयात एक “चांगले कपडे घातलेला आणि गंभीर दिसणारा माणूस” गेला आणि त्याने – स्पष्टीकरण न देता – एक दस्तऐवज दिला – जो त्याला प्रकाशित पहायचा होता.
जोशुआ नॉर्टनने स्वत:ला सम्राट घोषित केले
गंमत म्हणजे वर्तमानपत्राच्या संपादकांनी त्या संध्याकाळच्या आवृत्तीत पान 3 वर एक घोषणा केली: “या बहुसंख्य अमेरिकन नागरिकांच्या सक्तीच्या विनंतीवरून आणि इच्छेनुसार मी, जोशुआ नॉर्टन, जो पूर्वी अल्गोवा खाडी, केप ऑफ गुड होपचा रहिवासी होतो आणि आता गेली 9 वर्ष 10 महिने सॅन फ्रान्सिस्कोमध्ये आहे, मी कॅलिफोर्नियाचा रहिवासी आहे, मी स्वत:ला अमेरिकेचा सम्राट म्हणून घोषित करतो.”
देशभरातून प्रतिनिधींना निमंत्रित करण्यात आले
त्यानंतर या दस्तऐवजात देशभरातील प्रतिनिधींना सॅन फ्रान्सिस्को येथील म्युझिकल हॉलमध्ये “संघाच्या विद्यमान कायद्यांमध्ये बदल करण्यासाठी जेणेकरून देशात पसरलेल्या अनिष्ट गोष्टी दूर होतील” असे आवाहन करण्यात आले होते. त्यावर स्वाक्षरी करण्यात आली, “नॉर्टन पहिला, अमेरिकेचा सम्राट.” नॉर्टन गुलामगिरीवरून वाढत्या राजकीय तणावाचा संदर्भ देत होते. अमेरिकेतील दक्षिणेकडील राज्ये आपल्या अर्थव्यवस्थेसाठी मोठ्या प्रमाणात गुलाम लोकांवर अवलंबून होती, परंतु उत्तरेकडील राज्यांनी त्याला विरोध केला.
यहोशूचे सम्राट होण्याचे स्वप्न भंगले
1860 मध्ये गुलामगिरीविरोधी रिपब्लिकन उमेदवार अब्राहम लिंकन राष्ट्राध्यक्ष पदी निवडून आले, तेव्हा दक्षिणेकडील राज्ये संघातून बाहेर पडू लागली – शेवटी यादवी युद्ध झाले. सभा होण्याच्या नऊ दिवस आधी म्युझिक हॉल जळून खाक झाला आणि नॉर्टनने तो वेगळ्या ठिकाणी हलवला असला तरी साहजिकच कोणीच आले नाही. अशा तऱ्हेने जोशुआ नॉर्टन यांचे अमेरिकेचा सम्राट होण्याचे स्वप्नही भंगले.
जोशुआवरून अमेरिकेत वाद
मात्र, अमेरिकेतील एक मोठा वर्ग नॉर्टन यांना राजकारणावर प्रभाव नसलेला निंदनीय माणूस मानतो. असे असूनही पुस्तके, चित्रपट, पॉडकास्ट आणि सोशल क्लबमध्ये त्यांची आजही आठवण येते. त्याचवेळी अमेरिकेत असे अनेक लोक आहेत जे नॉर्टनकडे सहानुभूतीपूर्ण पात्र म्हणून पाहतात. नॉर्टनची लोकप्रियता इतकी होती की काही बँकांनी त्याच्या नावाने नोटाही जारी केल्या. नॉर्टन यांना समकालीन मुद्द्यांमध्ये ही खूप रस होता आणि त्यांनी आपल्या हयातीत स्थलांतरितांच्या हक्कांपासून ते बर्फाच्या रिंकवर स्केट्स न दिल्याबद्दल च्या नाराजीपर्यंत किमान 4000 घोषणा केल्या.