1 ऑगस्टपासून लागू झालेले ट्रेन प्रवासाचे नवीन नियम माहितीयेत का? ऑनलाइन रेल्वे टिकट बुक करताना….,जाणून घ्या अन्यथा ऐन वेळी प्लॅन करावा लागेल रद्द

भारतीय रेल्वेने अलीकडेच त्यांच्या तिकीट बुकिंग प्रणालीमध्ये एक महत्त्वाचा बदल जाहीर केला आहे, जो 1 ऑगस्ट 2025 पासून लागू होणार आहे. हा बदल विशेषतः अशा प्रवाशांसाठी आहे जे नियमितपणे ऑनलाइन किंवा तत्काळ तिकिटे बुक करतात. या बदललेल्या नियमांमुळे रेल्वेचा असा दावा आहे की नवीन नियम प्रवाशांची सुरक्षितता सुधारेल आणि तिकीट बुकिंग प्रक्रिया अधिक पारदर्शक आणि सोयीस्कर बनवेल.

ट्रेनमधून प्रवास करणे हा भारतातील सर्वात लोकप्रिय आणि स्वस्त मार्ग आहे. दररोज लाखो लोक ट्रेनने प्रवास करतात आणि त्यांच्यासाठी तिकीट बुकिंगची व्यवस्था खूप महत्त्वाची आहे. परंतु प्रवाशांना चांगली सेवा मिळावी म्हणून तिकीट बुकिंगचे नियम आणि प्रक्रिया वेळोवेळी बदलत राहतात. त्यामुळे आता 1 ऑगस्टपासून काय नियम बदलले आहेत हे जाणून घेऊयात.

1 ऑगस्टपासून रेल्वे तिकिट बुकिंगसाठी नवीन मुख्य नियम

> 1 ऑगस्ट 2025 पासूनचा सर्वात मोठा बदल म्हणजे आता तात्काळ किंवा कोणत्याही प्रकारच्या ऑनलाइन तिकिट बुकिंगसाठी आधार कार्डवरून ओटीपी पडताळणी अनिवार्य करण्यात आली आहे. आता फक्त तेच लोक तात्काळ तिकिटे बुक करू शकतील ज्यांचे आधार कार्ड रेल्वे वेबसाइट किंवा अॅपद्वारे पडताळले गेले आहे. यामुळे बनावट खात्याद्वारे किंवा चुकीच्या ओळखीद्वारे तिकीट बुकिंगची शक्यता मोठ्या प्रमाणात कमी होईल, ज्याचा खऱ्या प्रवाशांना अधिक फायदा होईल.

> रेल्वे मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, बनावट ओळखपत्रे वापरून तिकिटे बुक करणे, काळाबाजार करणे किंवा एजंटकडून गैरवापर केल्याच्या वारंवार तक्रारी येत असल्याने हा बदल करण्यात आला आहे. आता प्रत्येक वापरकर्त्याला त्याच्या मोबाईल नंबर आणि आधार क्रमांकावरून ओटीपी पडताळावा लागणार आहे. पडताळणीशिवाय बुकिंग शक्य होणार नाही.

> रेल्वेने आपत्कालीन प्रवासाचे नियम अधिक कडक केले आहेत. आता तात्काळ कोट्यासाठी अर्ज करण्याची वेळ देखील आगाऊ निश्चित करण्यात आली आहे. जर एखाद्या प्रवाशाला अचानक प्रवास करावा लागला तर त्याला किमान एक दिवस आधी हा अर्ज करावा लागणार आहे. या नियमाचा उद्देश खरोखर गरजू आणि आपत्कालीन परिस्थितीत प्रवास करू इच्छिणाऱ्यांना प्राधान्य देणे आहे.

> तसेच, रेल्वेने तिकीट बुकिंग आणि ट्रेन टर्मिनेशनच्या वेळेत बदल केले आहेत. आता आरक्षण चार्ट बनवण्याची वेळ निश्चित करण्यात आली आहे, ज्यामुळे खेळण्या (वेटिंग) आणि कन्फर्म तिकिटांची स्थिती तपासणे सोपे होईल. सर्व प्रवासी त्यांच्या बर्थची स्थिती ऑनलाइन सहजपणे तपासू शकतील.

> भाडे स्लॅबमध्ये आणखी एक मोठा बदल करण्यात आला आहे. रेल्वेने विविध श्रेणींच्या तिकिटांच्या भाड्यात सुधारणा केली आहे. हे नवीन दर 1 ऑगस्ट 2025 पासून लागू होतील. तथापि, नवीन दर लागू होण्यापूर्वी बुक केलेल्या तिकिटांवर जुने दर लागू होतील.

> आतापासून जेव्हा प्रवासी तिकिटे बुक करतील तेव्हा त्यांना उपनगरीय, उपनगरीय नसलेल्या, इंटरसिटी, एक्सप्रेस, सुपरफास्ट अशा प्रत्येक प्रवास पद्धतीसाठी नवीन भाडे स्लॅब मार्किंग मिळतील. यामुळे प्रवाशांना त्यांचे बजेट आधीच नियोजन करता येईल आणि रेल्वेला प्रवाशांचा डेटा आणि महसूल पारदर्शकता वाढविण्यात देखील मदत होईल.

नवीन नियमांनुसार सुरक्षित आणि पारदर्शक प्रक्रिया

आधार पडताळणीमुळे, प्रत्येक बुकिंग रिअल टाइममध्ये ट्रॅक करता येते, जेणेकरून कोणतीही तफावत त्वरित ओळखता येते. कोणता वापरकर्ता कोणत्या नावाने, कोणत्या डिव्हाइसवरून आणि कोणत्या ठिकाणाहून तिकिटे बुक करत आहे हे देखील रेल्वे पाहू शकेल. ही पारदर्शकता रेल्वेसाठी तसेच प्रवाशांसाठी सुरक्षेच्या दृष्टिकोनातून चांगली आहे.