भारत की पाकिस्तान? कोणाकडे आहे जास्त कच्च्या तेलाचा साठा? जाणून घ्या
सध्या अमेरिका आणि पाकिस्तान यांच्यातील तेलाचा करार चर्चेत आहे, ज्यामध्ये अमेरिका पाकिस्तानला तेल उत्पादन वाढवण्यासाठी मदत करेल, असे म्हटले आहे. तर आजच्या परिस्थितीत भारत की पाकिस्तान, कोणाकडे जास्त तेल आहे, हे जाणून घेऊया.
सध्या अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रंप यांनी भारताच्या आयात धोरणावर नाराजी व्यक्त करत आणि रशियासोबतच्या संरक्षण करारावर टीका करत, पाकिस्तानसोबत एका नव्या तेल कराराची घोषणा केली आहे. या करारामुळे पाकिस्तानला तेल उत्पादन वाढवण्यासाठी मदत होईल, असं अमेरिका सांगत आहे. या पार्श्वभूमीवर, भारत आणि पाकिस्तानपैकी कोणाकडे जास्त तेलाचा साठा आहे, हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
पाकिस्तानकडे किती आहे तेलाचा साठा?
अमेरिकेच्या ऊर्जा माहिती प्रशासन आणि ‘वर्ल्डोमीटर’च्या आकडेवारीनुसार, 2016 पर्यंत पाकिस्तानकडे 353.5 दशलक्ष बॅरल कच्च्या तेलाचा साठा होता, ज्यामुळे तो जगात 52 व्या क्रमांकावर आहे. हा साठा जागतिक तेलाच्या एकूण साठ्याच्या फक्त 0.021% इतकाच आहे. पाकिस्तानमध्ये दररोज 5,56,000 बॅरल तेलाची गरज असते, पण त्यांच्याकडे देशांतर्गत गरजा पूर्ण करण्यासाठीही पुरेसा साठा नाही. यामुळे, पाकिस्तानला त्यांच्या देशांतर्गत वापरासाठी सुमारे 85% तेल इतर देशांकडून आयात करावे लागते.
भारताची स्थिती काय आहे?
याउलट, भारताकडे सध्या 5.33 दशलक्ष टन कच्च्या तेलाचा साठा आहे, जो सुमारे 38 दशलक्ष बॅरल आहे. हा साठा देशाच्या एकूण गरजेच्या सुमारे 10 दिवसांसाठी पुरेसा आहे (2019-20 च्या आकडेवारीनुसार). हा साठा प्रामुख्याने पश्चिम किनारपट्टीवर आणि आसाममध्ये आहे. या व्यतिरिक्त, भारताकडे 651.8 दशलक्ष मेट्रिक टन एवढा मोठा साठा आहे, जो भविष्यात वापरला जाऊ शकतो. अंदमानमध्येही तेलाचा साठा शोधण्याचे काम सुरू आहे, ज्यामुळे भारताची ऊर्जा सुरक्षा आणखी मजबूत होऊ शकते.
दैनिक तेल उत्पादन आणि एकूण चित्र
तेल उत्पादनाच्या बाबतीतही भारत पाकिस्तानपेक्षा खूप पुढे आहे. पाकिस्तान दररोज सुमारे 88,262 बॅरल तेलाचे उत्पादन करतो, तर भारताचे उत्पादन फेब्रुवारी 2025 मध्ये दररोज 6,00,000 बॅरलपेक्षा जास्त होते.
जरी भारत आणि पाकिस्तान या दोन्ही देशांना त्यांच्या वाढत्या गरजांमुळे तेलाची आयात करावी लागत असली, तरी भारताचा तेलाचा साठा आणि उत्पादन पाकिस्तानपेक्षा खूप जास्त आहे. यामुळे भारत पाकिस्तानपेक्षा अधिक मजबूत स्थितीत आहे. त्यामुळे आता अमेरिकेचा पाकिस्तानसोबतचा करार पाकिस्तानच्या तेल उत्पादनात किती वाढ करतो, हे येणारा काळच ठरवेल.
