आरतीमध्ये दिशा, दिवा आणि सूर का महत्त्वाचे असतात? जाणून घ्या…
Aarti Significance: भारतीय संस्कृती आणि अध्यात्मात आरतीचे विशेष महत्त्व आहे. ती केवळ उपासनेचा एक भाग नाही, तर देवाप्रती आपली भक्ती, प्रेम आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्याचे एक शक्तिशाली माध्यम आहे. आरती दरम्यान, आपण काही विशेष नियमांचे पालन करतो, कोणत्या दिशेने, दिव्याला आणि सुरांना महत्त्वाचे स्थान आहे चला जाणून घेऊया.
हिंदू धर्मामध्ये पूजा करण्यास भरपूर महत्त्व दिले आहे. पूजा केल्यामुळे तुमच्या घरातील उर्जा सकारात्मक होण्यास मदत होते. पूजा केल्यामुळे देवी देवतांचे तुमच्या आशिर्वाद राहातात. हिंदू धर्मात, पूजेनंतर आरतीला विशेष महत्त्व आहे. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की आरती करताना दिशा, दिवा आणि सुर यांचेही काही विशिष्ट महत्त्व आहे? ही केवळ एक धार्मिक विधी नाही तर आध्यात्मिक उर्जेचे केंद्र आहे. शास्त्र आणि परंपरेनुसार, आरती करण्याचा एक विशिष्ट मार्ग आहे, जो अवलंबल्याने उपासनेचे फळ अनेक पटींनी वाढते. या तिघांचे महत्त्व काय आहे आणि परंपरेनुसार आरती करण्याचा योग्य मार्ग कोणता आहे ते आपण सविस्तरपणे जाणून घेऊया.
आरतीमध्ये दिशानिर्देशाचे महत्त्व
आरती करताना दिशेकडे विशेष लक्ष दिले पाहिजे. वास्तुशास्त्रानुसार पूर्व दिशा ही देवतांची दिशा मानली जाते, म्हणून पूजा करताना आणि आरती करताना तोंड पूर्वेकडे असले पाहिजे. पूर्व दिशा सकारात्मक उर्जेची दिशा मानली जाते, जी आध्यात्मिक प्रगतीसाठी सर्वोत्तम आहे. दिशेचे पालन केल्याने, आरतीचा प्रभाव वातावरणात अधिक सकारात्मकता पसरतो. जर हे शक्य नसेल, तर उत्तर दिशेला तोंड करून आरती करता येते.
दिव्याचे महत्त्व
आरतीमध्ये दिव्याचा वापर केवळ प्रकाश देण्यासाठीच नाही तर आध्यात्मिक ऊर्जा जागृत करण्यासाठी देखील केला जातो.
पारंपारिकपणे, शुद्ध तूप किंवा तीळ तेलाचा दिवा वापरला जातो.
पितळ, तांबे किंवा मातीपासून बनवलेला दिवा शुभ मानला जातो.
आरतीसाठी दिव्यात एक, पाच किंवा सात वाती वापरल्या जातात.
दिव्याचा प्रकाश केवळ देवतेला समर्पित नसून तो अंधार आणि नकारात्मकता दूर करण्याचे प्रतीक आहे.
आरतीचे सूर आणि घंटा यांचे महत्त्व
आरतीचा सूर, शंख आणि घंटेचा आवाज यांचा पर्यावरणावर खोलवर परिणाम होतो. हे सर्व मिळून नकारात्मक शक्तींना दूर करणारे कंपन निर्माण करतात. आरती दरम्यान घंटा वाजवल्याने वातावरण शुद्ध होते आणि मन एकाग्र होते. आरतीच्या गाण्यांचा सूर भक्ती आणि समर्पणाची भावना जागृत करतो. मंत्र आणि गाण्यांचे उच्चारण शुद्ध आणि लयबद्ध असावे. जेव्हा आरती पूर्ण भक्ती आणि शिस्तीने केली जाते तेव्हा घरात सकारात्मक ऊर्जा वाहते आणि मानसिक शांती जाणवते.
आरती करण्याची योग्य पद्धत
स्नान करा, स्वच्छ कपडे घाला आणि आरतीत सहभागी व्हा. पूजा संपल्यानंतर, आरती करा. देवाच्या मूर्ती किंवा चित्रासमोर दिवा लावा. देवासमोर दिवा घड्याळाच्या दिशेने फिरवा. आरती करताना घंटा किंवा शंख वाजवणे शुभ असते. आरतीनंतर, दिव्याच्या ज्योतीने दोन्ही डोळ्यांसमोर हात फिरवून डोळ्यांना स्पर्श करा. हे आशीर्वादाचे प्रतीक आहे. शेवटी, देवाकडे क्षमा मागा आणि प्रसाद स्वीकारा.
