उत्तर प्रदेश लोकसभा मतदारसंघ (Uttar Pradesh Lok sabha constituencies)
राजकीय दृष्टीने उत्तर प्रदेश अत्यंत महत्त्वाचं राज्य आहे. ऐतिहासिक, पौराणिक आणि सांस्कृतिक दृष्ट्याही हे राज्य अत्यंत महत्त्वाचं आहे. उत्तर प्रदेशला महाकाव्यांची, पवित्र नद्यांची, प्राचीन शहरांची आणि तीर्थस्थळांची भूमी म्हटलं जातं. भगवान राम, भगवान कृष्ण, गौतम बुद्ध आणि महावीर काळापासून या राज्यात सांस्कृतिक आणि बौद्धिक प्रतिभेचं केंद्र राहिलेलं आहे. कबीरदास, गोस्वामी तुलसीदास, सूरदास आणि संत रविदास यांच्या नावानेही ही भूमी ओळखली जाते. आधुनिक काळात या राज्यात एकापेक्षा एक एक्सप्रेस वे, औद्योगिक कारखाने, आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, शैक्षणिक हब आणि उत्तम आरोग्य सेवा निर्माण करण्यात आली आहे. राज्यात स्वदेशी उत्पादनांवर भर दिला जात असो त्याची निर्यातही मोठ्या प्रमाणावर होत आहे. उत्तर प्रदेशात लोकसभेच्या 80 जागा आहे. उत्तर प्रदेशातून विजय मिळवल्यावरच केंद्रातील सत्तेचा मार्ग सोपा होतो, असं म्हटलं जातं. पीएम नरेंद्र मोदी हे सुद्धा वाराणासीतून निवडून आले आहेत. वाराणासीशिवाय लखनऊ, गोरखपूर, प्रयागराज, आग्रा, मथुरा, गौतम बुद्ध नगर आणि गाजियाबादही राज्यातील महत्त्वाची शहरे आहेत.
उत्तर प्रदेश लोकसभा मतदारसंघाची यादी
राज्य | जागा | खासदार | पक्ष |
---|---|---|---|
Uttar Pradesh | Shahjahanpur | Arun Kumar Sagar | भाजप |
Uttar Pradesh | Jaunpur | Shyam Singh Yadav | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Amethi | Smriti Irani | भाजप |
Uttar Pradesh | Kairana | Pradeep Kumar | भाजप |
Uttar Pradesh | Machhlishahr | Bholanath (B P Saroj) | भाजप |
Uttar Pradesh | Ghosi | Atul Kumar Singh Alias Atul Rai | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Faizabad | Lallu Singh | भाजप |
Uttar Pradesh | Bahraich | Akshaibar Lal | भाजप |
Uttar Pradesh | Hathras | Rajvir Diler | भाजप |
Uttar Pradesh | Kushi Nagar | Vijay Kumar Dubey | भाजप |
Uttar Pradesh | Allahabad | Rita Bahuguna Joshi | भाजप |
Uttar Pradesh | Bijnor | Malook Nagar | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Mainpuri | Mulayam Singh Yadav | एसपी |
Uttar Pradesh | Ambedkar Nagar | Ritesh Pandey | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Aonla | Dharmendra Kashyap | भाजप |
Uttar Pradesh | Jalaun | Bhanu Pratap Singh Verma | भाजप |
Uttar Pradesh | Sultanpur | Maneka Gandhi | भाजप |
Uttar Pradesh | Kannauj | Subrat Pathak | भाजप |
Uttar Pradesh | Etawah | Dr Ram Shankar Katheria | भाजप |
Uttar Pradesh | Hardoi | Jai Prakash | भाजप |
Uttar Pradesh | Kaushambi | Vinod Kumar Sonkar | भाजप |
Uttar Pradesh | Mathura | Hema Malini | भाजप |
Uttar Pradesh | Shrawasti | Ram Shiromani | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Muzaffarnagar | Sanjeev Kumar Balyan | भाजप |
Uttar Pradesh | Gorakhpur | Ravindra Shyamnarayan Shukla Urf Ravi Kishan | भाजप |
Uttar Pradesh | Firozabad | Dr Chandra Sen Jadon | भाजप |
Uttar Pradesh | Salempur | Ravinder | भाजप |
Uttar Pradesh | Badaun | Dr Sanghmitra Maurya | भाजप |
Uttar Pradesh | Fatehpur | Niranjan Jyoti | भाजप |
Uttar Pradesh | Pratapgarh | Sangam Lal Gupta | भाजप |
Uttar Pradesh | Agra | Prof S P Singh Baghel | भाजप |
Uttar Pradesh | Sitapur | Rajesh Verma | भाजप |
Uttar Pradesh | Dhaurahra | Rekha Verma | भाजप |
Uttar Pradesh | Baghpat | Satya Pal Singh | भाजप |
Uttar Pradesh | Lalganj | Sangeeta Azad | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Sambhal | Dr Shafiqur Rehman Barq | एसपी |
Uttar Pradesh | Sant Kabir Nagar | Praveen Kumar Nishad | भाजप |
Uttar Pradesh | Azamgarh | Akhilesh Yadav | एसपी |
Uttar Pradesh | Moradabad | Dr S T Hasan | एसपी |
Uttar Pradesh | Mohanlalganj | Kaushal Kishore | भाजप |
Uttar Pradesh | Deoria | Ramapati Ram Tripathi | भाजप |
Uttar Pradesh | Misrikh | Ashok Kumar Rawat | भाजप |
Uttar Pradesh | Robertsganj | Pakauri Lal Kol | एडी |
Uttar Pradesh | Farrukhabad | Mukesh Rajput | भाजप |
Uttar Pradesh | Hamirpur | Kunwar Pushpendra Singh Cha | भाजप |
Uttar Pradesh | Nagina | Girish Chandra | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Kanpur | Satyadev Pachauri | भाजप |
Uttar Pradesh | Fatehpur Sikri | Rajkumar Chahar | भाजप |
Uttar Pradesh | Phulpur | Keshari Devi Patel | भाजप |
Uttar Pradesh | Lucknow | Rajnath Singh | भाजप |
Uttar Pradesh | Domariyaganj | Jagdambika Pal | भाजप |
Uttar Pradesh | Ghaziabad | V K Singh | भाजप |
Uttar Pradesh | Rae Bareli | Sonia Gandhi | काँग्रेस |
Uttar Pradesh | Mirzapur | Anupriya Patel | एडी |
Uttar Pradesh | Chandauli | Dr Mahendra Nath Pandey | भाजप |
Uttar Pradesh | Pilibhit | Varun Gandhi | भाजप |
Uttar Pradesh | Akbarpur | Devendra Singh Bhole | भाजप |
Uttar Pradesh | Barabanki | Upendra Singh Rawat | भाजप |
Uttar Pradesh | Jhansi | Anurag Sharma | भाजप |
Uttar Pradesh | Maharajganj | Pankaj Choudhary | भाजप |
Uttar Pradesh | Gonda | Kirti Vardhan Singh Alias Raja Bhaiya | भाजप |
Uttar Pradesh | Varanasi | Narendra Modi | भाजप |
Uttar Pradesh | Bansgaon | Kamlesh Paswan | भाजप |
Uttar Pradesh | Bareilly | Santosh Kumar Gangwar | भाजप |
Uttar Pradesh | Kheri | Ajay Kumar | भाजप |
Uttar Pradesh | Bulandshahr | Bhola Singh | भाजप |
Uttar Pradesh | Basti | Harish Chandra Alias Harish Dwivedi | भाजप |
Uttar Pradesh | Gautam Buddha Nagar | Mahesh Sharma | भाजप |
Uttar Pradesh | Kaiserganj | Brijbhusan Sharan Singh | भाजप |
Uttar Pradesh | Ballia | Virendra Singh | भाजप |
Uttar Pradesh | Bhadohi | Ramesh Chand | भाजप |
Uttar Pradesh | Rampur | Azam Khan | एसपी |
Uttar Pradesh | Saharanpur | Haji Fazlur Rehman | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Aligarh | Satish Kumar Gautam | भाजप |
Uttar Pradesh | Unnao | Sakshi Maharaj | भाजप |
Uttar Pradesh | Banda | R K Singh Patel | भाजप |
Uttar Pradesh | Amroha | Kunwar Danish Ali | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Ghazipur | Afzal Ansari | बीएसपी |
Uttar Pradesh | Meerut | Rajendra Agarwal | भाजप |
Uttar Pradesh | Etah | Rajveer Singh (Rajubhaiya) | भाजप |
लोकसभेच्या सर्वाधिक 80 जागा असलेले उत्तर प्रदेश हे लोकसंख्येच्या दृष्टीने देशातील सर्वात मोठे राज्य आहे. मात्र, क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने पाहिल्यास ते चौथ्या क्रमांकावर येते. आग्रा, अयोध्या, अलिगढ, कानपूर, झाशी, वाराणसी, गोरखपूर, मथुरा इत्यादी येथील महत्त्वाची शहरे आहेत. या राज्याच्या सीमा उत्तरेला उत्तराखंड आणि हिमाचल प्रदेशला स्पर्श करतात. तसेच पश्चिमेला हरियाणा, दिल्ली आणि राजस्थान, दक्षिणेला मध्य प्रदेश आणि छत्तीसगड आणि पूर्वेला बिहार आणि झारखंड यांच्या सीमा आहेत. नेपाळचीही ईशान्येला आंतरराष्ट्रीय सीमा आहे.
या राज्याची स्थापना 24 जानेवारी 1950 रोजी झाली. त्यात एकूण 75 जिल्हे आहेत. उत्तर प्रदेशलाही पौराणिक इतिहास आहे. येथे आर्य प्रथम आले असे म्हणतात. जगातील सर्वात जुन्या शहरांपैकी एक मानले जाणारे वाराणसी शहर येथे आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी स्वतः या लोकसभा मतदारसंघातून विजयी होत आहेत. यावेळी ते वाराणसीतून सलग तिसऱ्यांदा निवडणूक लढवत आहेत.
या राज्यात लोकसभेच्या 80 जागा असल्याने देशाच्या सरकार स्थापनेत या राज्याची भूमिका महत्त्वाची आहे. 2019 च्या निवडणुकीत भाजपच्या नेतृत्वाखालील एनडीएने 80 पैकी 62 जागा जिंकल्या होत्या. तर काँग्रेसला केवळ एक जागा मिळाली. राहुल गांधीही येथून निवडणूक हरले होते. याशिवाय जयंत चौधरी, राज बब्बर, शिवपाल सिंह यादव, अक्षय यादव या मोठ्या चेहऱ्यांनाही पराभवाला सामोरे जावे लागले. या निवडणुकीत समाजवादी पक्ष आणि बहुजन समाज पक्ष एकत्र लढले होते. या आघाडीला केवळ 15 जागांवर समाधान मानावे लागले.
उत्तर प्रदेशशी संबंधित प्रश्न आणि उत्तरे
प्रश्न - 2019 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीत उत्तर प्रदेशमध्ये NDA आघाडीला किती मतं मिळाली?
उत्तर - यूपीमध्ये एनडीए आघाडीला 51.19% मते मिळाली.
प्रश्न - यूपीमध्ये सर्वाधिक मतांनी कोणती जागा जिंकली?
उत्तर- गाझियाबादमध्ये भाजपचे उमेदवार व्हीके सिंह 5,01,500 मतांच्या फरकाने विजयी झाले.
प्रश्न - माजी पंतप्रधान चौधरी चरण सिंह यांचे पुत्र चौधरी अजित सिंह कोणत्या जागेवरून पराभूत झाले?
उत्तरः चौधरी अजित सिंह यांचा मुझफ्फरनगर मतदारसंघातून पराभव झाला.
प्रश्न - मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांचा लोकसभा मतदारसंघ असलेल्या गोरखपूरचे खासदार कोण आहेत?
उत्तर- गोरखपूर मतदारसंघातून भाजपचे उमेदवार रवी किशन खासदार आहेत.
प्रश्न - सपा प्रमुख अखिलेश यादव यांनी आझमगड मतदारसंघातून कोणाचा पराभव केला?
उत्तर- भाजपचे उमेदवार दिनेश लाल यादव निरहुआ यांचा अखिलेश यादव यांनी पराभव केला.
प्रश्न - उत्तर प्रदेशात अनुसूचित जातीसाठी किती जागा राखीव आहेत?
उत्तर- 17 जागा अनुसूचित जातीसाठी राखीव आहेत.
प्रश्न - यूपीमध्ये काँग्रेसच्या नेतृत्वाखालील यूपीएची मतांची टक्केवारी किती होती?
उत्तरः यूपीएचा मतदानाचा वाटा 6.41% होता.
प्रश्न - अभिनेत्री ते राजकारणी झालेल्या जया प्रदा यांचा यूपीमध्ये कोणत्या जागेवर पराभव झाला?
उत्तर- रामपूर लोकसभा जागा
प्रश्न - निवडणुकीपूर्वी बसपामधून हकालपट्टी झालेले कुंवर दानिश अली 2019 मध्ये कोठून निवडून आले?
उत्तर - दानिश अली अमरोहा येथून खासदार झाले होते.
प्रश्न - 2019 च्या निवडणुकीत जम्मू आणि काश्मीरचे एलजी मनोज सिन्हा यूपीच्या कोणत्या जागेवरून पराभूत झाले?
उत्तर- मनोज सिन्हा गाझीपूर लोकसभा मतदारसंघातून पराभूत झाले.
Phase | Date | State | Seat |
---|---|---|---|
1 | April 19, 2024 | 21 | 102 |
2 | April 26, 2024 | 13 | 89 |
3 | May 07, 2024 | 12 | 94 |
4 | May 13, 2024 | 10 | 96 |
5 | May 20, 2024 | 8 | 49 |
6 | May 25, 2024 | 7 | 57 |
7 | Jun 01, 2024 | 8 | 57 |