फ्रीजमध्ये ठेवलेला भात खाल्ल्यामुळे खरचं विषबाधा होते का?
फ्रीजमध्ये अन्न साठवून ठेवल्याने ते कित्येक दिवस ताजे ठेवले जाऊ शकते. परंतु गोठवलेल्या खाद्यपदार्थांबाबत सोशल मीडियावर अनेक इशारे दिले जात आहेत. रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवलेला शिजवलेला तांदूळही खाण्यास सुरक्षित असल्याचे म्हटले जात नाही. अशा परिस्थितीत कॅन्सर सर्जन डॉ. जयेश शर्मा यांच्या या गोष्टी लक्षात घेण्यासारख्या आहेत.
आजकालच्या धावपळीच्या जीवनशैलीमुळे आणि वेळ नसल्यामुळे अनेकवेळा आपण जेवण जास्ती बनवून ते फ्रीजमध्ये ठेवते. फ्रीजचे काम म्हणजे अन्न जास्त काळ ताजे ठेवणे, जेणेकरून ते कित्येक दिवस सेवन केले जाऊ शकते. परंतु सोशल मीडिया इन्फ्लुएन्सरमुळे लोक आता फ्रीजमध्ये अन्न ठेवण्यास घाबरत आहेत. कोणी तांदळाचे विष म्हणत आहे, तर कोणी भाकरीसाठी कणिक ठेवण्याच्या सवयीला प्राणघातक म्हणत आहे. पण सत्य काय आहे, किती दिवसांनंतर फ्रीजमध्ये ठेवलेले अन्न खाऊ नये? रेफ्रिजरेटरमध्ये साठवलेला तांदूळ विषारी होतो का? रायपूरचे कॅन्सर सर्जन जयेश शर्मा यांनी नुकतीच इन्स्टाग्रामवर एक पोस्ट शेअर करत याबाबत माहिती दिली आहे. ज्यामध्ये तुम्ही तज्ज्ञांना स्पष्टपणे सांगत ऐकू शकता की फ्रीज किंवा फ्रीजरमध्ये ठेवलेले जेवण खाल्ल्याने कर्करोग होत नाही . फ्रीजमुळे कोणतेही अन्न अस्वास्थ्यकर होत नाही.
अनेकांच्या मते फ्रीजमध्ये स्टोर केलेल्या जेवणामध्ये जास्त प्रमाणात पोषक घटक नसतात ज्यामुळे तुमच्या आरोग्याला योग्य पोषण मिळत नाही. शरीराला योग्य पोषण नाही मिळाल्यास तुम्हाला अनेक आजार होण्याची शक्यता असतो. आजार दूक करण्यासाठी तुमच्या शराराला योग्य पोषणाची गरज असतो. आरोग्यतज्ञ डॉ. जयेश शर्मा सांगतात की फ्रीज केवळ आपल्या आहारात असलेल्या जीवाणूंना नियंत्रित करण्याचे काम करते. हे जीवाणू 5-50 डिग्री सेल्सिअस दरम्यान वाढतात, तर फ्रीजचे तापमान 1-4 डिग्री सेल्सिअस असते.
तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की विष हा शब्द खूप आणि कुठेही वापरला जात आहे. विष नाही. फ्रिज हे एक डिव्हाइस आहे जे बर्याच काळासाठी अन्न साठवण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे, तेच ते करते. हे विषबाधा करणारे यंत्र नाही. याद्वारे आजच्या युगात वेळेची बचत करून घरचे जेवण आरामात खाल्ले जाऊ शकते. डॉ. जयेश यांच्या मते, फ्रीजमध्ये ठेवलेला तांदूळ मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी अधिक सुरक्षित आहे. एवढेच नाही तर तांदूळ ग्लाइसेमिक इंडेक्सही कमी करतो, ज्यामुळे मधुमेहाचे रुग्ण देखील ते खाऊ शकतात. हे साखरेच्या वाढीवर देखील नियंत्रण ठेवते. फ्रिजमध्ये ठेवलेले अन्न आरोग्यासाठी चांगलेही असू शकते आणि वाईटही, हे पूर्णपणे अन्न कसे साठवले जाते, किती काळ ठेवले जाते आणि पुन्हा कसे गरम केले जाते यावर अवलंबून असते.
अन्न अधिक दिवस ताजे राहते – थंड तापमानात बॅक्टेरिया हळू वाढतात, त्यामुळे शिजवलेले अन्न १–२ दिवस सुरक्षितपणे ठेवता येते.
फूड वेस्ट कमी होते – उरलेले अन्न योग्यरीतीने साठवल्यास फेकावे लागत नाही.
फळे-भाज्या कुरकुरीत राहतात – फ्रिजचे तापमान त्यांची ताजेपणा टिकवते.
जुने अन्न धोकादायक ठरू शकते – फ्रिजमध्ये खूप दिवस ठेवलेले अन्न (२–३ दिवसांपेक्षा जास्त) बॅक्टेरिया वाढल्यामुळे पचनास त्रास, उलटी किंवा अतिसार होऊ शकतो.
वारंवार गरम करणे हानिकारक – एकाच अन्नाला पुन्हा-पुन्हा गरम केल्यास त्यातील पोषक घटक कमी होतात.
अयोग्य साठवणूक समस्या निर्माण करते – अन्न झाकून न ठेवल्यास किंवा प्लास्टिकमध्ये घट्ट बंद करून ठेवल्यास चव बदलते आणि कधी-कधी रसायनांचा परिणामही होऊ शकतो.
या गोष्टींची काळजी घ्या….
शिजवलेले अन्न २४–४८ तासांपर्यंतच ठेवावे.
अन्न नेहमी एअरटाईट कंटेनरमध्ये ठेवावे.
फ्रीजमध्ये ठेवलेले अन्न खाताना पूर्ण गरम करावे.
फळे-भाज्या जास्त काळ ठेऊ नयेत; ताजे खाणे उत्तम.
योग्य पद्धतीने ठेवलेले फ्रीजमधील अन्न आरोग्यासाठी सुरक्षित असते; मात्र अयोग्य साठवणूक आणि जुने अन्न खाणे धोकादायक ठरू शकते.
