जुना ITR फेकू नका, ‘या’ 5 टिप्स जाणून घ्या
जुन्या आयटीआर कागदपत्रांचे तुम्ही काय करता? काही लोकांना त्यांची आर्थिक कागदपत्रे किती काळ ठेवावीत हे माहित नसते. याविषयी पुढे वाचा.

आज आम्ही तुम्हाला आयटीआरविषयी महत्त्त्वाची माहिती देत आहोत. तुम्ही तुमचा जुना आयटीआर फेक असाल तर ही बातमी नक्की वाचा. अनेकांना आपली आर्थिक कागदपत्रे किती काळ ठेवावीत हे माहित नसते. याचविषयीची माहिती आज आम्ही तुम्हाला देणार आहोत.
इन्कम टॅक्स रिटर्नची कागदपत्रे ठेवण्यासाठी काही निश्चित कालावधी आहे का? हा प्रश्न अनेक करदात्यांच्या मनात येऊ शकतो. तुम्हाला हे माहित असले पाहिजे की आयकर कायद्यांतर्गत जुनी कागदपत्रे ठेवण्यासाठी कोणताही निश्चित कालावधी नाही, परंतु काही प्रकरणांमध्ये आपण आपली कागदपत्रे सुरक्षित ठेवली पाहिजेत जेणेकरून जेव्हा प्राप्तिकर विभाग कारवाई करेल आणि आपल्याकडे कागदपत्रे उपलब्ध असतील तेव्हा आपण अडचणीत पडू नये..
प्राप्तिकर विभाग नोटीस बजावू शकतो
प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 149 अन्वये गरज पडल्यास करदात्याला नोटीस बजावण्याचा अधिकार प्राप्तिकर विभागाला आहे. त्यामुळे आयकराशी संबंधित कागदपत्रे सुरक्षित ठेवली पाहिजेत. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, अशी आर्थिक कागदपत्रे मूल्यांकन वर्षाच्या समाप्तीपासून 8 वर्षांपर्यंत जतन केली पाहिजेत.
तुमच्याकडे परदेशी उत्पन्नातून संपत्ती असेल तर समजून घ्या काय नियम?
तुम्ही परदेशी मालमत्तेतून उत्पन्न मिळवत असाल तर अशा प्रकरणांमध्ये कागदपत्रे साठवण्याचा कालावधी 16 वर्षांचा होतो. परदेशी उत्पन्नाच्या संदर्भात प्राप्तिकर विभागाकडून 16 वर्षांपर्यंत नोटिसा जारी केल्या जाऊ शकतात. साधारणपणे, व्यवसाय, एचयूएफ किंवा व्यक्तींसाठी आयकराशी संबंधित कागदपत्रे ठेवण्याची मुदत 8 वर्षांपर्यंत असते. हा नियम नाही, परंतु 8 वर्षे ही एक मानक वेळ आहे. कर विभागाला विशिष्ट कालावधीत नोटिसा बजावण्याचा अधिकारही आहे.
दस्तऐवज ठेवणे महत्वाचे का आहे?
करदात्यांनी किमान 8 वर्ष कागदपत्रे ठेवावीत, अशी शिफारस करसंबंधित तज्ज्ञांनी केली आहे. जेणेकरून आपण सहजपणे आयकर विवरणपत्रात सुधारणा करू शकता किंवा आपले नुकसान किंवा दाव्यातील सूट पुढे नेऊ शकता किंवा आयकर विभागाच्या कार्यवाहीवर पुरावे सादर करू शकता.
याशिवाय टॅक्स ऑडिटशी संबंधित नियमांनुसार 8 वर्षांची कागदपत्रे ठेवणे बंधनकारक आहे.
कोणती कागदपत्रे हाताशी ठेवावी लागतील?
फॉर्म 16, फॉर्म 16 ए, फॉर्म 16 बी, फॉर्म 16 सी यासारखी सर्व आवश्यक कागदपत्रे करदात्याने ठेवली पाहिजेत. याशिवाय, करदात्यांनी त्यांच्या भांडवली नफ्याच्या नोंदीसह खरेदी आणि विक्रीचे स्टेटमेंट देखील ठेवले पाहिजे. गुंतवणूकीचा पुरावा आणि वार्षिक बँक स्टेटमेंट देखील हाताशी ठेवले पाहिजे. करदात्यांनी घर भाडे भत्ता, भाडे पावती आणि अपंगत्व भत्ता तसेच आयकर विवरणपत्र भरण्यासाठी वापरल्या गेलेल्या अशा सर्व कागदपत्रांचा दावा करण्यासाठी कागदपत्रे ठेवली पाहिजेत.
व्यक्ती, एचयूएफ व्यवसाय आणि व्यावसायिकांसाठी काय नियम आहेत?
व्यक्ती आणि एचयूएफ व्यवसाय आणि व्यावसायिकांसाठी त्यांच्या खात्याचा तपशील 8 वर्षांसाठी सुरक्षित ठेवणे देखील आवश्यक आहे. जेणेकरून भविष्यात कोणत्याही प्रकारच्या तपासणीत स्पष्टता येईल.
कागदपत्रे सुरक्षित कसे ठेवावे?
आता प्रश्न असा आहे की आपली कागदपत्रे सुरक्षित कशी ठेवता येतील? पहिली गोष्ट लक्षात घेण्यासारखी आहे की आपण प्राप्तिकर विवरणपत्राची एक प्रत पावती सोबत ठेवली पाहिजे. आपण इच्छित असल्यास, हार्ड ड्राइव्ह किंवा क्लाऊड सारखा डिजिटल बॅकअप घेऊ शकता.
(डिस्क्लेमर: या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)
