लग्नानंतर शारीरिक संबंध झालेच नाही तर किती दिवसात घटस्फोट मिळतो? कायद्यात काय म्हटलंय?
भारतात विवाह हा एक कायदेशीर आणि सामाजिक करार आहे. ज्यामध्ये पती-पत्नीमधील शारीरिक संबंध आवश्यक मानले जातात. लग्नानंतर बराच काळ पती-पत्नीमध्ये शारीरिक संबंध झाले नाहीत तर ते घटस्फोटाचे कारण असू शकते. अनेकांना ही माहितीच नसते. त्यामुळे अशा परिस्थितीत कायदा काय म्हणतो त्यावर टाकलेला हा प्रकाश.
घटस्फोट किंवा विवाह रद्द करण्याची परवानगी कधी दिली जाऊ शकते? : (अ) विवाह रद्द करणे - हिंदू विवाह कायदा 1955 चे कलम 12(1)(अ) - जर लग्नानंतर कधीही शारीरिक संबंध झाले नाहीत आणि दोन्हीपैकी कोणत्याही पक्षाच्या शारीरिक अक्षमतेमुळे किंवा मानसिक अस्वस्थतेमुळे तसं झालं असेल, तर लग्नाच्या एका वर्षाच्या आत विवाह रद्द केला जाऊ शकतो. लग्नाच्या 1 वर्षाच्या आत घटस्फोट विवाह रद्द होतो. पण त्यासाठी दोघात कोणतेही शारीरिक संबंध झाले नाहीत आणि ही कायमची समस्या आहे, हे कोर्टात सिद्ध करावे लागेल. हे सिद्ध झाल्यावर दोघांचं लग्न कधीच झाले नाही असे गृहीत धरून लग्न रद्द झाल्याचं घोषित केले जाऊ शकते.
(ब) मानसिक क्रूरतेच्या आधारावर घटस्फोट - हिंदू विवाह कायदा, 1955 च्या कलम 13(1)(ia) नुसार, लग्नानंतर जोडीदाराने दीर्घकाळ शारीरिक संबंध ठेवण्यास नकार दिला (कोणत्याही वैध वैद्यकीय किंवा मानसिक कारणाशिवाय) तर ती मानसिक क्रूरता मानला जातो आणि घटस्फोटासाठी याचिका दाखल केली जाऊ शकते. वेळेची मर्यादा: साधारणपणे, 12-24 महिने शारीरिक संबंध न ठेवणे हे मानसिक क्रूरता मानले जाते. घटस्फोटाचा कालावधी: 6 महिने ते 2 वर्षे (न्यायालयीन प्रक्रियेवर अवलंबून) प्रक्रिया: पीडित पक्षाला हे सिद्ध करावे लागेल की लग्नानंतर कधीही शारीरिक संबंध नव्हते किंवा दुसरा पक्ष जाणूनबुजून ते नाकारत आहे.
घटस्फोट किती काळासाठी दिला जाऊ शकतो?: (अ) विवाह रद्द झाल्यास, निकाल 6 महिने ते 1 वर्षाच्या आत येऊ शकतो. जर एखाद्या व्यक्तीला शारीरिकदृष्ट्या नपुंसक असल्याचा वैद्यकीय पुरावा (जसे की डॉक्टरांचा अहवाल) असेल, तर न्यायालय त्वरित निर्णय देऊ शकते. जर एखाद्या पक्षाने निर्णयाला आव्हान दिले तर खटला बराच काळ चालू शकतो. (ब) मानसिक क्रूरतेच्या आधारावर घटस्फोट झाल्यास, जर प्रकरण परस्पर संमतीने असेल तर 6 महिने ते 1 वर्षाच्या आत घटस्फोट दिला जाऊ शकतो. जर केस विरोधी घटस्फोट असेल तर त्याला 1 ते 3 वर्षे लागू शकतात.
कायदेशीर कलमे आणि त्यांचे महत्त्व : हिंदू विवाह कायदा 1955 च्या कलम 12(1)(अ) नुसार, जर एखादी व्यक्ती लग्नाच्या वेळी शारीरिकदृष्ट्या नपुंसक असेल तर विवाह रद्दबातल घोषित केला जाऊ शकतो. 1 वर्षाच्या आत अर्ज दाखल करा. हिंदू विवाह कायदा 1955 - कलम 13(1)(ia) नुसार, जर जोडीदाराने कोणत्याही वैध कारणाशिवाय शारीरिक संबंध ठेवण्यास नकार दिला तर तो मानसिक क्रूरता मानला जाईल आणि घटस्फोटासाठी एक आधार असेल. यासाठी 1-2 वर्षे लागू शकतात. विशेष विवाह कायदा 1954 च्या कलम 27(1)(ड) नुसार, जर एखाद्या व्यक्तीने लग्नानंतरही शारीरिक संबंध प्रस्थापित केले नाहीत तर ते घटस्फोटाचे कारण असू शकते. कमीत कमी 1 वर्षापासून नातेसंबंधात नसल्याचा पुरावा आवश्यक आहे.
घटस्फोटासाठी काय करावे लागेल? : कायदेशीर सल्ला घ्या: चांगल्या कुटुंब वकिलाचा सल्ला घ्या. न्यायालयात अर्ज दाखल करा: जर नपुंसकता असेल तर कलम 12(1)(अ) अंतर्गत विवाह रद्दबातल घोषित करण्यासाठी अर्ज दाखल करा. जर मानसिक क्रूरता असेल तर कलम 13(1)(ia) अंतर्गत घटस्फोटाचा अर्ज दाखल करा. वैद्यकीय पुरावे सादर करा: जर एखादी व्यक्ती शारीरिकदृष्ट्या नपुंसक असेल तर डॉक्टरांचा अहवाल आणि इतर पुरावे न्यायालयात सादर करा. तडजोड करण्याचा प्रयत्न करा: जर प्रकरण खूप काळ रेंगाळले तर परस्पर संमतीने घटस्फोट घ्या.
निष्कर्ष : लग्नाच्या 1 वर्षाच्या आत शारीरिक संबंध झाले नाहीत आणि पती/पत्नी शारीरिकदृष्ट्या अक्षम असतील, तर विवाह रद्दबातल घोषित केला जाऊ शकतो. जर एखाद्या व्यक्तीने जाणूनबुजून दीर्घकाळ शारीरिक संबंध ठेवण्यास नकार दिला तर तो मानसिक क्रूरता मानला जाईल आणि घटस्फोटासाठी एक आधार असेल. घटस्फोटाचा कालावधी 6 महिने ते 3 वर्षांपर्यंत असू शकतो, परंतु जर प्रकरणात वैद्यकीय पुरावे असतील तर न्यायालय लवकर निर्णय देऊ शकते. (सर्व प्रतिमा प्रतीकात्मक) (अस्वीकरण: जर तुमच्याकडे विशिष्ट केस असेल तर कायदेशीर तज्ञाचा (वकील) सल्ला घेणे उचित आहे. येथे दिलेली माहिती केवळ न्यायालयाच्या निर्णयांवर आणि लेखांवर आधारित आहे. जर तुम्हाला कोणत्याही केससाठी जाणून घ्यायचे असेल तर तुम्ही योग्य वकिलाचा सल्ला घेऊ शकता.)
