Ganga Dussehra : या दिवशी आहे गंगा दसरा, गंगा स्नानाला का आहे विशेष महत्त्व?
हरिद्वार, उत्तराखंड येथील तीर्थक्षेत्री गंगा भक्त आणि सनातन धर्माशी संबंधित लोक गेल्या अनेक वर्षांपासून गंगा दसरा हा गंगा अवतरण दिवस म्हणून साजरा करत आहेत. या दिवशी इथले लोकं गंगेत स्नान करतात आणि गंगा मातेची आरती करतात.
मुंबई : धार्मिक ग्रंथानुसार, गंगेचा अवतरण दिवस ज्येष्ठ शुक्ल पक्षाच्या दशमीला साजरा केला जातो. असे म्हटले जाते की दशमीला भगवान शिवाच्या जटांमधून माता गंगा पृथ्वीवर अवतरली, म्हणून या दिवशी गंगाप्रेमी आणि माता गंगेचे भक्त गंगा दसरा (Ganga Dussehra) साजरा करतात. 2023 मध्ये, गंगा दसरा मंगळवारी, 30 मे सिद्ध योगात साजरा केला जाईल. हरिद्वार, उत्तराखंड येथील तीर्थक्षेत्री गंगा भक्त आणि सनातन धर्माशी संबंधित लोक गेल्या अनेक वर्षांपासून गंगा दसरा हा गंगा अवतरण दिवस म्हणून साजरा करत आहेत. या दिवशी इथले लोकं गंगेत स्नान करतात आणि गंगा मातेची आरती करतात. यासोबतच हर की पौरी येथील ब्रह्मकुंड घाटावर गंगा आरती मोठ्या थाटात केली जाते.
गंगा अवतरण दिवशी होणाऱ्या गंगा आरतीमध्ये हजारो भाविक सहभागी होऊन पुण्य मिळवतात. या दिवशी गंगा मातेची पूजा, दान, स्नान आदींचे विशेष महत्त्व असल्याचे मानले जाते. या दिवशी गंगेत स्नान केल्याने अनेक जन्मांची पापे नष्ट होतात, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. तसेच या दिवशी स्नान केल्याने मोक्ष प्राप्त होतो. गंगा दसर्‍याच्या दिवशी केवळ गंगा मातेचे ध्यान केल्याने मनात निर्माण झालेल्या सर्व भावना पूर्ण होतात, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. माता गंगा लोकांच्या सर्व मनोकामना पूर्ण करते.
मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो गंगा मातेचा अवतरण दिवस
ज्येष्ठ शुक्ल पक्षाच्या दहाव्या दिवशी, माता गंगा भगवान शंकराच्या जटांमधून बाहेर आली. पृथ्वीवर या दिवशी माता गंगेचा अवतरण दिवस मोठ्या थाटामाटात आणि उत्साहात साजरा केला जातो. गंगा दसर्‍याला हरिद्वारमध्ये गंगा मातेसाठी काम करण्याचे विशेष महत्त्व आहे. माता गंगेच्या अवतरणाबद्दल अनेक कथा सांगितल्या जातात. यामध्ये प्रामुख्याने पहिली कथा अशी आहे की सागराच्या 60 हजार पुत्रांना मोक्ष देण्यासाठी गंगा पृथ्वीवर अवतरली. भगीरथने आपल्या पूर्वजांच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी आणि मोक्षासाठी गंगेला पृथ्वीवर आणण्यासाठी अनेक वर्षे तपश्चर्या केली, त्यानंतर गंगा पृथ्वीवर आली. माता गंगेचा वेग इतका जास्त होता की ती थेट पृथ्वीवर आली असती तर विनाश झाला असता.
भागरथीने भगवान शिवाला प्रसन्न केले आणि त्यांना माता गंगा आपल्या जटांमध्ये धरण्याची विनंती केली. यानंतर मानव कल्याणासाठी भगवान शिवाच्या जटांमधून गंगेचा प्रवाह पृथ्वीवर आला.
गंगेत स्नान केल्याने होते मोक्ष प्राप्ती
प्राचीन कथांनुसार माता गंगा मोक्षदायिनी असल्याचेही सांगितले जाते. जो गंगेत स्नान करतो त्याला मोक्ष प्राप्त होतो. दुसरीकडे, या दिवशी आपल्या पूर्वजांच्या प्रित्यर्थ कोणतेही कार्य केल्याने त्यांना मोक्ष प्राप्त होतो. गंगा दसर्‍याच्या दिवशी माता गंगा लोकांच्या मनात येणाऱ्या भावना पूर्ण करते. या दिवशी जर एखाद्या व्यक्तीची काही इच्छा असेल तर माता गंगा ती सहज पूर्ण करते. गंगा दसर्‍याच्या दिवशी माता गंगेला तन-मन अर्पण करणाऱ्यांच्या सर्व इच्छा आणि भावना विनाविलंब पूर्ण करतात.
गंगा दसर्‍याच्या दिवशी गंगेत स्नान करून गंगा मातेचे ध्यान केल्याने सर्व मनोकामना पूर्ण होतात, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. गंगा दसर्‍याला देश-विदेशातून लाखो लोक हरिद्वारला येतात. येथे येऊन ते गंगा मातेची पूजा, दान इत्यादी करतात. मोक्षदायिनी माता गंगा सर्वांचे दु:ख हरण करते.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)
