आधार कशासाठी वापरला जाऊ शकत नाही? UIDAI चे नियम वाचा
UIDAI ने पुन्हा एकदा स्पष्ट केले आहे की, आधार एखाद्या व्यक्तीची ओळख स्थापित करते, परंतु ते निवास किंवा नागरिकत्वाचा पुरावा मानले जाऊ शकत नाही.
युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडियाने (UIDAI) वारंवार स्पष्ट केले आहे की, 12 अंकी आधार क्रमांक केवळ ओळखीचा पुरावा म्हणून वापरला जाऊ शकतो, नागरिकत्वाचा पुरावा म्हणून नाही. तरीही आधारचा वापर कशासाठी करता येईल आणि कशासाठी नाही, अशा अफवा पसरत आहेत. हा गोंधळ दूर करण्यासाठी, UIDAI ने पुन्हा एकदा स्पष्ट केले आहे की, आधार एखाद्या व्यक्तीची ओळख स्थापित करते, परंतु ते निवास किंवा नागरिकत्वाचा पुरावा म्हणून मानले जाऊ शकत नाही.
आधार कार्ड कुठे वापरता येणार नाही?
दळणवळण मंत्रालयाच्या अंतर्गत येणाऱ्या टपाल विभागाने अलीकडेच जारी केलेल्या आदेशात म्हटले आहे की, आधार धारकाची ओळख पटवण्यासाठी आधार क्रमांक वापरला जाऊ शकतो, जरी त्याचे प्रमाणीकरण किंवा ऑफलाइन पडताळणी केली जात असली तरीही.
आधार क्रमांक किंवा त्याचे प्रमाणीकरण हे आधार धारकाचे नागरिकत्व किंवा निवासाचा पुरावा नाही, असे आदेशात म्हटले आहे. हा जन्मतारखेचा पुरावा नाही आणि म्हणूनच आधार धारकाची जन्मतारीख निश्चित करण्यासाठी त्याचा वापर केला जाऊ नये. सरकारने सर्व टपाल कार्यालयांना माहिती आणि आवश्यक मार्गदर्शनासाठी नवीन स्पष्टीकरण सर्वांना प्रसारित करण्यास सांगितले आहे. सुब्लिम सेक्टर परिसरातील सर्व पोस्ट ऑफिसच्या नोटीस बोर्डवरही ते प्रदर्शित केले जाऊ शकते, असे आदेशात म्हटले आहे.
कोणत्या सेवांसाठी आधार अनिवार्य करण्यात आले?
आधार हा अनेक आर्थिक आणि सरकारी सेवांचा अविभाज्य भाग बनला आहे. आज अनेक फायदे आणि व्यवहार आधार क्रमांक दिल्याशिवाय शक्य नाहीत. आयकर विवरणपत्र (ITR) भरणे, पॅन लिंक करणे, बँक खाते उघडणे आणि नवीन मोबाइल सिम कार्ड खरेदी करणे बंधनकारक आहे. म्युच्युअल फंड आणि KYC पडताळणीसह इतर गुंतवणूकींसाठी देखील आधार आवश्यक आहे. बऱ्याच सरकारी अनुदान आणि कल्याणकारी योजनांसाठी आधार प्रमाणीकरण देखील आवश्यक आहे.
कल्याणकारी योजनांमध्ये आधारचा वापर
एलपीजीसाठी डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBTL) सारख्या योजनांअंतर्गत सरकारी अनुदान आणि लाभ घेण्यासाठी आधार आवश्यक आहे. कर्मचारी पेन्शन योजना (EPS) आणि अटल पेन्शन योजना (APY) सारख्या पेन्शन योजनांसाठीही हे अनिवार्य आहे. याव्यतिरिक्त, शिष्यवृत्ती, कामगार कल्याण लाभ आणि मोबाईल कनेक्शन किंवा वाहन चालविण्याचा परवाना मिळविण्यासह इतर अनेक सेवा मिळविण्यासाठी आधार आवश्यक आहे.
आधार तपशील अपडेट करण्यासाठी शुल्कात वाढ
दरम्यान, 1 ऑक्टोबरपासून आधारमध्ये तपशील अपडेट करण्याचा खर्च वाढला आहे. नाव, पत्ता किंवा जन्मतारीख यासारख्या लोकसंख्याशास्त्रीय बदलांचे शुल्क 50 रुपयांवरून 75 रुपये करण्यात आले आहे. त्याचप्रमाणे बायोमेट्रिक अपडेटचे शुल्क 100 रुपयांवरून 125 रुपये करण्यात आले आहे.
जवळपास 5 वर्षांत आधार अपडेट शुल्कात ही पहिली सुधारणा आहे. नवजात बालकांसाठी आधार नोंदणी आणि अद्ययावतीकरण विनामूल्य सुरू राहील. डेमोग्राफिक आणि बायोमेट्रिक अपडेट्ससह आधार क्रमांक जारी केल्यानंतर केलेल्या बदलांवरच सुधारित शुल्क लागू होईल. मुलांसाठी, बायोमेट्रिक अद्यतने 5 व्या वर्षी, नंतर 5 ते 7वर्ष वयोगटातील आणि नंतर 15 ते 17 वर्ष वयोगटातील असणे अनिवार्य आहे.
