थायरॉईडच्या रुग्णांनी हिवाळ्यात ‘या’ पदार्थांचे सेवन चुकूनही करू नये….

thyroid

थायरॉईडच्या रुग्णांसाठी हिवाळा ऋतू थोडा कठीण आणि संवेदनशील असू शकतो. सर्दी वाढल्याने सुस्ती, थकवा, वजन वाढणे आणि शरीरात सर्दी होणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. थायरॉईड रोगात औषधांबरोबरच योग्य आहारही खूप महत्त्वाचा आहे. हिवाळ्यात लोक अनेकदा गरम, तळलेले आणि गोड पदार्थ खाण्यास सुरवात करतात, ज्यामुळे थायरॉईडच्या रुग्णांच्या समस्या वाढू शकतात आणि आरोग्यावर वाईट परिणाम होऊ शकतो. अनेक वेळा चुकीच्या आहारामुळे औषधांचा परिणामही कमी दिसून येतो. अशा परिस्थितीत, हिवाळ्यात काय खावे आणि काय खाऊ नये याकडे विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे जेणेकरून लक्षणे नियंत्रित राहतील आणि चांगले आरोग्य राहील. अशा परिस्थितीत हिवाळ्यात थायरॉईडच्या रुग्णांनी कशापासून दूर राहावे, ते जाणून घेऊया.

थायरॉईडची समस्या ही प्रामुख्याने शरीरातील संप्रेरकांच्या असंतुलनामुळे निर्माण होते. याची अनेक महत्त्वाची कारणे आहेत, त्यापैकी आनुवंशिकता हे एक प्रमुख कारण आहे; जर कुटुंबात कोणाला हा त्रास असेल, तर तो होण्याची शक्यता वाढते. तसेच, आपल्या आहारात आयोडीनच्या प्रमाणातील चढ-उतार (खूप जास्त किंवा खूप कमी) थायरॉईड ग्रंथीच्या कार्यावर थेट परिणाम करतात. स्त्रियांमध्ये प्रामुख्याने गर्भधारणा, प्रसूती किंवा रजोनिवृत्तीच्या काळात होणाऱ्या हार्मोनल बदलांमुळे थायरॉईडची समस्या उद्भवण्याचे प्रमाण अधिक असते.

याशिवाय, आजकालचा अति ताणतणाव आणि अपुरी झोप देखील या ग्रंथीच्या कामकाजात अडथळे निर्माण करतात. दुसरीकडे, ऑटोइम्यून डिसीज जसे की हाशिमोटो किंवा ग्रेव्हज आजार थायरॉईडसाठी कारणीभूत ठरतात. यामध्ये शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती चुकून स्वतःच्याच थायरॉईड ग्रंथीवर हल्ला करते. शरीरातील पोषक तत्वांची कमतरता, विशेषतः सेलेनियम आणि झिंकचा अभाव, तसेच वाढते प्रदूषण आणि काही विशिष्ट औषधांचे दुष्परिणाम यामुळेही थायरॉईड ग्रंथी एकतर अतिशय सक्रिय होते (हायपरथायरॉईडिझम) किंवा मंदावते (हायपोथायरॉईडिझम). चुकीची जीवनशैली, व्यायामाचा अभाव आणि प्रक्रिया केलेले अन्न जास्त प्रमाणात खाल्ल्याने शरीरातील चयापचय क्रिया बिघडते, ज्यामुळे थायरॉईडच्या समस्या तीव्र होतात.

तज्ञ म्हणतात की, थायरॉईडच्या रुग्णांनी हिवाळ्यात जास्त तळलेले, मसालेदार आणि जंक फूड खाणे टाळावे, कारण यामुळे वजन वाढते आणि थकवा येतो. सोया आणि सोया उत्पादनांचे जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने थायरॉईड संप्रेरकांचे संतुलन बिघडू शकते. कच्च्या अवस्थेत कोबी, फुलकोबी आणि ब्रोकोली सारख्या भाज्या जास्त प्रमाणात खाल्ल्याने देखील ही समस्या वाढू शकते. याशिवाय खूप गोड, पीठ आणि बेकरी उत्पादने देखील हानिकारक असू शकतात. थंडीमध्ये चहा आणि कॉफीचे जास्त सेवनदेखील थायरॉईडच्या रुग्णांसाठी योग्य नाही . म्हणूनच, या गोष्टी मर्यादित ठेवल्यास लक्षणे नियंत्रित करणे सोपे होते.

थायरॉईडमध्ये खा ‘या’ गोष्टी

हिवाळ्यात थायरॉईडच्या रुग्णांनी संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्यावा. कोमट दूध, दही आणि चीज मर्यादित प्रमाणात शरीराला शक्ती देतात. हिरव्या भाज्या, हंगामी फळे आणि संपूर्ण धान्य आवश्यक पोषक तत्त्वे प्रदान करतात. बदाम, अक्रोड आणि फ्लॅक्ससीड्स सारख्या शेंगदाणे आणि बिया शरीराला ऊर्जा देतात आणि थंडीपासून संरक्षण करतात. पुरेसे प्रथिने मिळाल्याने थकवा कमी होतो आणि शरीर सक्रिय राहते. ह्या गोष्टी थायरॉईडच्या रुग्णांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यास मदत करतात .

थायरॉईडमध्येही ‘हे’ महत्त्वाचे आहे

दररोज ठरविलेल्या वेळी औषधे घ्या

थंडीत शरीर चांगल्या प्रकारे झाकून ठेवा.

दररोज हलका व्यायाम किंवा योगा करा.

पूर्ण आणि गाढ झोप घ्या.

तणाव टाळण्याचा प्रयत्न करा.

वेळोवेळी थायरॉईडची तपासणी करून घ्या.