
अमेरिकेत वर्षानुवर्षे वाद आणि कटकारस्थानांच्या केंद्रस्थानी असलेल्या जेफ्री एप्सटीन केसच्या फाइल्स अखेर सार्वजनिक होण्यास सुरुवात झाली आहे. अमेरिकी न्याय विभागाने शुक्रवारी एप्सटीनशी संबंधित तपास रेकॉर्ड्सची पहिली माहिती जारी केली. या प्रकरणामुळे राजकीय वर्तुळ, हॉलिवूड आणि व्यवसाय जगताला दीर्घकाळ हादरवून सोडले आहे. या फाइल्स उघड करण्याचे वचन खुद अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रंप यांनी निवडणुकीदरम्यान दिले होते. या कागदपत्रांमधून दोषी ठरलेल्या लैंगिक गुन्हेगार जेफ्री एपस्टाईनच्या हाय-प्रोफाइल लोकांशी संबंधांवर काही खुलासे होण्याची अपेक्षा व्यक्त केली जात होती.
एप्सटीन फाइल्स का सार्वजनिक करण्यात आल्या?
ही कागदपत्रे एप्सटीन फाइल्स ट्रान्सपॅरन्सी अॅक्टच्या अंतर्गत सार्वजनिक करण्यात आले आहे. नोव्हेंबरमध्ये काँग्रेसने मंजूर केलेल्या या कायद्यानुसार १९ डिसेंबर ही अंतिम मुदत होती. मात्र एक नवा अडथळा निर्माण झाला आहे. जारी करण्यात आलेल्या फाइल्समध्ये मोठ्या प्रमाणात रेडॅक्शनमुळे पारदर्शितेवर प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. रेडॅक्शनचा अर्थ असतो एखादे कागदपत्र, अहवाल, फाइल किंवा माहितीमधून संवेदनशील किंवा गोपनीय भाग हेतपूर्वक लपवणे किंवा काळे करणे.
फाइलमध्ये काय समोर आले?
जारी करण्यात आलेल्या रेकॉर्ड्समध्ये २५४ मसाज करणाऱ्या महिलांच्या यादीची सात पाने समोर आली आहेत. सर्व सात पानांमध्ये फक्त नावे होती, पण ती पूर्णपणे काळी करून टाकली आहेत. न्याय विभागाने कारण सांगितले की संभाव्य पीडितांच्या ओळखीचे संरक्षण करणे आवश्यक आहे. पण टीकाकारांचे म्हणणे आहे की हीच यादी एप्सटीन नेटवर्कची खरी कुंजी मानली जाते आणि ती लपवल्याने संशय आणखी गडद झाला आहे.
कोणते नवे फोटो समोर आले?
या फाइल्समध्ये अनेक असे फोटो समोर आले आहेत जे यापूर्वी कधीच सार्वजनिक झाले नव्हते. यामध्ये माजी राष्ट्राध्यक्ष बिल क्लिंटन यांना हॉट टबमध्ये झोपलेले दाखवले आहे, तर फोटोचा एक भाग काळ्या बॉक्सने झाकलेला आहे. दुसऱ्या फोटोत क्लिंटन एका महिलेसोबत पोहताना दिसत आहेत, जिला एप्सटीनची जवळची सहकारी घिस्लेन मॅक्सवेल म्हणून सांगितले जात आहे.
पॉप स्टार मायकेल जॅक्सनचाही एक फोटो समोर आला आहे ज्यात ते एप्सटीनसोबत उभे दिसत आहेत. याशिवाय मिक जॅगर, वुडी अॅलन आणि नोम चॉम्स्की यांसारख्या नावांचा उल्लेखही कागदपत्रांमध्ये आढळतो. मात्र अमेरिकी प्रशासनाने पुन्हा सांगितले आहे की एखाद्याचे फोटोत किंवा नावात दिसणे हे स्वतः एखाद्या गुन्ह्याचा पुरावा नाही.
डोनाल्ड ट्रंपबाबत काय समोर आले?
डोनाल्ड ट्रंपचे नावही कॉन्टॅक्ट बुक आणि फ्लाइट लॉग्ससारख्या रेकॉर्ड्समध्ये समोर आले. न्यूयॉर्क टाइम्सच्या सुरुवातीच्या तपासानुसार ट्रंपशी संबंधित बहुतेक कागदपत्र यापूर्वीच सार्वजनिक झाले होते. ट्रंप आणि एप्सटीन १९९० च्या दशकात एकाच सामाजिक वर्तुळात होते, पण नंतर त्यांचे संबंध तुटले. या प्रकरणात ट्रंपवर कोणताही आरोप नाही. तरीही हा मुद्दा ट्रंपसाठी राजकीयदृष्ट्या संवेदनशील राहिला आहे. निवडणूक मोहिमेदरम्यान त्यांनी सर्व फाइल्स जारी करण्याचे वचन दिले होते, पण सत्तेत परतल्यानंतर त्यांनी पारदर्शितेची मागणी डेमोक्रॅट्सची होक्स म्हणून संबोधली. जुलैमध्ये एफबीआय आणि न्याय विभागाने एक मेमो जारी करून सांगितले होते की एप्सटीनकडे कोणतीही क्लायंट लिस्ट नव्हती आणि ब्लॅकमेलचे ठोस पुरावे सापडले नाहीत. या विधानानंतर ट्रंप समर्थकांमध्येही नाराजी पसरली होती.
डेमोक्रॅट्सचा आरोप काय आहे?
अमेरिकी उप न्याय मंत्री टॉड ब्लँश यांनी सांगितले आहे की शुक्रवारी लाखो दस्तऐवज जारी करण्यात आले आहेत आणि येणाऱ्या आठवड्यात आणखी फाइल्स सार्वजनिक होतील. त्यांनी स्पष्ट केले की चालू तपास आणि पीडितांच्या सुरक्षिततेमुळे अनेक भाग हेतूपूर्वक काढले आहेत आणि या प्रकरणात कोणतेही नवे आरोप नाहीत.
जेफ्री एप्सटीनबाबत उत्तर मिळाले नाहीत
जेफ्री एप्सटीनचा मृत्यू २०१९ मध्ये न्यूयॉर्कच्या तुरुंगात झाला होता. त्याने आत्महत्या सांगितले गेले. पण आजही यावर प्रश्न आणि कटकारस्थानाच्या सिद्धांतांना चालना मिळते. अनेकांचे मानणे आहे की त्याची हत्या केली गेली होती, कारण तो अनेक मोठ्या लोकांची नावे घेऊ शकला असता.