जपानमध्ये वाकून नमस्कार करण्याची परंपरा कोठून सुरू झाली? जाणून घ्या

तुम्ही कधी विचार केला आहे का की, जपानमध्ये लोक एकमेकांशी हस्तांदोलन करून अभिवादन करत नाहीत, तर नमस्कार करण्यासाठी खाली झुकतात. या मागचे नेमके कारण आहे तरी काय? याविषयी तुम्हाला माहिती नसेल तर चिंता करू नका. याची संपूर्ण माहिती आम्ही पुढे देत आहोत.

तुम्हाला जपानला जायचे असेल तर सर्वात आधी तुमचे लक्ष वेधून घेईल ती म्हणजे तेथे एकमेकांना भेटताना लोक हस्तांदोलन करत नाहीत. त्याऐवजी, ते वाकून नमस्कार करतात. त्याची ही पद्धत जपानी संस्कृतीत इतकी नैसर्गिक आणि खोलवर रुजलेली आहे की ती काहीही न बोलता समजता येते. नमस्कार करण्यासाठी खाली झुकणे याला ओजिगी म्हणतात. जाणून घेऊया या परंपरेची सुरुवात कुठून झाली.

आदर आणि नम्रतेचे प्रतीक म्हणून नतमस्तक होणे

जपानी संस्कृतमध्ये मान खाली घालून मान खाली घालणे म्हणजे नम्रता होय. डोके हा शरीराचा सर्वात आवश्यक आणि पवित्र भाग म्हणून ओळखला जातो. यामुळे, डोके खाली झुकवणे हे सूचित करते की एखादी व्यक्ती आदर देत आहे आणि दुसऱ्या व्यक्तीसमोर स्वत: ला कमी लेखत आहे. आता एखाद्या सहकाऱ्याला अभिवादन करणे असो किंवा मित्राचे आभार मानणे असो, वाकून शिष्टाचार दाखवतो.

जपानची संस्कृती

जपानची सांस्कृतिक रचना सामाजिक समरसतेला खूप महत्त्व देते. हेच कारण आहे की वाकणे या मानसिकतेशी पूर्णपणे सुसंगत आहे. इतकेच नाही तर किती वाकायचे हे देखील लोकांमधील नातेसंबंधांवर अवलंबून असते. उच्च पदस्थ व्यक्तीसाठी किंवा औपचारिक प्रसंगी खोल आणि लांब वाकून नमस्कार केला जातो. मित्रांसाठी थोडीशी मान डोकावणे पुरेसे आहे.

‘या’ परंपरेचा उगम कुठे झाला?

पाचव्या ते आठव्या शतकादरम्यान चीनमधून बौद्ध धर्माच्या आगमनाने झुकण्याची परंपरा संबंधित आहे. बौद्ध भिक्षूंनी भक्ती आणि श्रद्धा दर्शविण्यासाठी बुद्ध मूर्ती, शिक्षक आणि आध्यात्मिक व्यक्तींसमोर नतमस्तक झाले. बौद्ध धर्म जपानी समाजाचा भाग बनल्यामुळे, ही प्रथा दैनंदिन सामाजिक संवादाचा एक भाग बनली.

‘ही’ परंपरा कशी पसरली

चिनी साम्राज्यवादी शिष्टाचार आणि कन्फ्यूशियस तत्त्वांच्या प्रसारामुळे, झुकणे निष्ठा, आज्ञाधारकता आणि सामाजिक व्यवस्था या संकल्पनांशी संबंधित झाले. कामाकुरा कालावधीत, सुमराई वर्गने रेईहो नावाचा एक शिस्तबद्ध झुकण्याचा विधी स्वीकारला. या विधीमुळे योद्ध्या समाजात आदर व सन्मान दृढ झाला.

इदो काळ आणि त्याचे परिणाम

इदो कालखंडापर्यंत (1603-1838) जपानी समाजाच्या मुळापर्यंत नतमस्तक होणे पसरले होते. जसजसे शहरी जीवन वाढत गेले आणि व्यवसायाचे व्यवहार वाढत गेले, तसतसे नमस्कार आणि ओळखीचा एक प्रकार बनला.