
रशियाच्या ओळखीचा एक अविभाज्य भाग अचानक चर्चेत आला आहे आणि तो म्हणजे रशियन व्होडका. रशियन लोकांसाठी हे केवळ एक मादक पेय नाही, तर त्यांच्या नसानसात चालणाऱ्या संस्कृती आणि इतिहासाचा एक अविभाज्य भाग आहे. रशिया आणि व्होडका यांच्यातील संबंध शतकानुशतके जुने आणि खूप खोल आहेत. विशेष म्हणजे, ‘व्होडका’ हा शब्द रशियन शब्द ‘व्होडा’ पासून आला आहे, ज्याचा अर्थ ‘पाणी’ आहे. तेथील लोकांच्या जीवनात ह्याचे काय महत्त्व आहे हे सांगण्यासाठी हे नाव पुरेसे आहे . रशियामध्ये जन्मापासून मृत्यूपर्यंत, म्हणजे लग्नाच्या उत्सवापासून अंत्यसंस्कारापर्यंत व्होडकाची उपस्थिती अनिवार्य मानली जाते. हे तेथील सामाजिक संवाद आणि सांस्कृतिक अस्मितेचे प्रतीक आहे.
इतिहासाची पाने उलटत असताना रशिया, पोलंड आणि स्वीडन यांच्यात व्होडकाच्या जन्मावरून वाद सुरू आहे. मात्र रशियन दाव्यानुसार ते प्रथम 1430 च्या सुमारास मॉस्कोमधील एका मठात बनवले गेले. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की सुरुवातीच्या काळात याचा उपयोग छंद म्हणून नाही तर औषध म्हणून केला जात होता. बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्मांमुळे त्याचा उपयोग रोगांच्या उपचारात केला जात असे, जो हळूहळू रशियाच्या अर्थव्यवस्थेचा आणि राजकारणाचा एक महत्त्वाचा भाग बनला.
‘हे’ पेय कसे तयार केले जाते?
व्होडकाची शुद्धता आणि त्याची ‘किक’ हीच ती उर्वरित वाइनपेक्षा वेगळी बनवते. ते तयार करण्यासाठी प्रामुख्याने स्टार्च आणि साखर समृद्ध असलेल्या नैसर्गिक पदार्थांचा वापर केला जातो. बटाटा, गहू, राई किंवा बीट (साखर बीट) यात प्रमुख आहेत. उत्पादन प्रक्रिया या कच्च्या मालाच्या पीसण्यापासून आणि उकळण्यापासून सुरू होते, त्यानंतर मिश्रण किण्वन (किण्वन) साठी सोडले जाते.
तीन ते चार दिवसांच्या प्रक्रियेनंतर, जेव्हा अल्कोहोल तयार होते, तेव्हा खरा खेळ सुरू होतो – डिस्टिलेशन. रशियन व्होडकाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याचे डिस्टिलेशन तंत्रज्ञान. अशुद्धी पूर्णपणे नष्ट व्हावी म्हणून ते वारंवार डिस्टिल केले जाते. बरेच प्रीमियम ब्रँड ते चारकोल फिल्टरेशनद्वारे देखील पास करतात, ज्यामुळे ते खूप स्वच्छ आणि गुळगुळीत होते. शेवटी, त्याची तीव्रता संतुलित करण्यासाठी त्यात एक विशिष्ट प्रकारचे पाणी मिसळले जाते.
‘या’ रशियन व्होडका प्रसिद्ध
भारतातही रशियन व्होडकाने वाइन प्रेमींमध्ये एक वेगळाच शिरकाव केला आहे. त्याची स्मूथपणा आणि घशाची मखमली भावना कॉकटेल आणि ‘नीट’ (पाणी / सोडा न करता) पिणाऱ्यांसाठी पहिली पसंती बनवते. बाजारात असे काही मोठे ब्रँड आहेत जे त्यांच्या गुणवत्तेसाठी प्रसिद्ध आहेत.
स्टोलिचनाया (स्टोली): हा एक आयकॉनिक ब्रँड आहे जो त्याच्या वारशासाठी ओळखला जातो. गहू आणि राईपासून बनविलेले, ही व्होडका 4 वेळा डिस्टिल्ड केली जाते आणि 3 वेळा फिल्टर केली जाते, ज्यामुळे ती एक उत्तम चव देते. 750 एमएलची किंमत सुमारे 1,500 रुपये आहे.
बेलुगा नोबल: सायबेरियाच्या मैदानी प्रदेशात बनविलेले हे व्होडका खूप प्रीमियम मानले जाते. ते बनवल्यानंतर 30 दिवस ‘रेस्ट’ दिले जाते, ज्यामुळे त्याचा पोत मलईदार गुळगुळीत होतो. याची किंमत 5,990 रुपये आहे.
रशियन स्टँडर्ड: हा ब्रँड भारतात खूप लोकप्रिय आहे. विविध प्रकार उपलब्ध आहेत. महाराष्ट्रात ‘ओरिजिनल’ व्हेरिएंटची किंमत सुमारे 2,200 रुपये, ‘गोल्ड’ची किंमत 2,600 रुपये आणि ‘प्लॅटिनम’ ची किंमत सुमारे 5,000 रुपये आहे.
एएमजी कार्बन: हे पारंपारिक आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचे मिश्रण आहे. त्याची कार्बन फिल्टरेशन प्रक्रिया ही अत्यंत खास बनवते. त्याची किंमत 2,000 रुपये आहे.
ग्रीन मार्क: पारंपरिक रशियन रेसिपीवर आधारित, ही व्होडका त्याच्या परवडणारी किंमत आणि उत्कृष्ट गुणवत्तेमध्ये उत्तम संतुलन साधते. याची किंमत सुमारे 1,630.00 आहे.