स्वत:लाच चावणारा खतरनाक साप माहीत आहे का? 99 टक्के लोकांनी हे कधी ऐकलंही नसेल, कारण ऐकून बसेल धक्का
ज्या सापामुळे तुम्ही भीतीने ओरडायला लागता आणि तुमचे हातपाय थरथर कापतात, तो कधीकधी स्वतःलाच खातो. हे ऐकायला विचित्र वाटते, पण ते अगदी खरे आहे. यामागे एक वैज्ञानिक कारण आहे. चला जाणून घेऊया.
ज्या सापाला पाहून लोकांचे काळीज धडधडते, भीतीने किंचाळी निघते, तो साप कधी कधी स्वतःच्या शेपटीला आपला शिकार बनवतो. हे एखाद्या भयानक कथेसारखे वाटू शकते, पण साप स्वतःला गिळतो हे पूर्णपणे खरे आहे. इंटरनेटवर अनेक वर्षांपासून असे फुटेज आणि छायाचित्रे उपलब्ध आहेत, ज्यामध्ये साप आपल्या शेपटीला चावताना किंवा गिळताना दिसतात. ही छायाचित्रे लोकांमध्ये कधी भीती तर कधी कुतूहल निर्माण करतात. बाहेरून पाहता हे रहस्यमय वाटू शकते. पण यामागचे कारण पूर्णपणे वैज्ञानिक आणि जैविक आहे. सापांचा हे विचित्र वर्तन तणाव, जास्त उष्णता किंवा मेंदूच्या समस्यांशी संबंधित आहे.
सापाची शरीर रचना
साप स्वतःला का खाईल हे समजून घेण्यासाठी, प्रथम सापाचे शरीर कसे कार्य करते हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. त्यांची शारीरिक रचना, वर्तन आणि इंद्रिय इतर प्राण्यांपेक्षा वेगळे आहेत. त्यांना पाय नसतात आणि ते आपली जीभ व जेकबसन अवयव (हवेत रासायनिक संदेश पकडणारा एक खास अवयव) यांच्या साहाय्याने आजूबाजूची माहिती घेतात. ते डोळ्यांनी पाहणे किंवा मानवांसारखे ऐकणे यावर अवलंबून नसतात, तर गंध आणि गतीवर अवलंबून असतात. पण हीच खासियत कधी कधी त्यांना गोंधळात टाकते. विशेषतः जेव्हा ते तणावात असतात किंवा आजारी असतात. याशिवाय, साप हे थंड रक्ताचे (एक्टोथर्मिक) प्राणी आहेत, म्हणजेच ते आपले शरीराचे तापमान संतुलित ठेवण्यासाठी बाहेरील उष्णतेवर अवलंबून असतात. A-Z Animals नुसार, जास्त उष्णतेमुळे साप गोंधळून जातो. त्याचा मेंदू इतका प्रभावित होऊ शकतो की ते आपल्या शेपटीला अन्न समजतात. अशा परिस्थितीत साप कधी कधी स्वतःवर हल्ला करतो.
वाचा: इराणला मोसादने आतून पोखरलं! काल तिघांना फाशी, आज…
साप स्वत:च्या शेपटीला का चावतो?
साप जास्त तणावात असतो, तेव्हा तो विचित्र वर्तन करू लागतो. तो कधी सतत फिरत राहतो, कधी लपतो, तर कधी खाणे बंद करतो. याशिवाय, तणावामुळे गोंधळलेल्या अवस्थेत तो आपल्या शेपटीच्या गतीला शिकार समजू शकतो. विशेषतः जर तो भुकेला असेल किंवा आजूबाजूला शिकाराचा वास असेल. प्राण्यांचे वर्तन समजणाऱ्या तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की तणावग्रस्त साप आपल्या शेपटीच्या गतीला शिकार समजू शकतो, विशेषतः जर तो भुकेला असेल किंवा जवळपास शिकाराचा वास असेल. किंगस्नेक किंवा मिल्क स्नेकसारखे काही साप अन्नाबाबत खूप आक्रमक असतात. जर ते खूप भुकेले असतील किंवा बराच काळ अन्न मिळाले नसेल, तर त्यांची खाण्याची इच्छा इतकी वाढते की ते काहीही हलते पाहून हल्ला करतात. याच कारणामुळे ते कधी कधी आपल्या शेपटीला शिकार समजू शकतात.
याशिवाय, मेंदूच्या समस्या किंवा दुखापतीमुळेही साप स्वतःला खाण्यास प्रवृत्त होऊ शकतात. न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर किंवा मेंदूच्या दुखापतीमुळे सापाचे वर्तन आणि इंद्रिय बिघडू शकतात. ही समस्या जन्मजात असू शकते किंवा पडण्यामुळे, हल्ल्यामुळे किंवा आजारामुळे होऊ शकते. असे साप वारंवार विचित्र हालचाली करतात, जसे की शेपटीचा पाठलाग करणे किंवा स्वतःला चावणे. सोशल मीडियावर अशा प्रकारचे व्हिडीओ अनेकदा पाहायला मिळतात. अशा वेळी जर तुम्हालाही अशी छायाचित्रे किंवा व्हिडीओ दिसले, तर समजून घ्या की ते पूर्णपणे खरे आहेत. पण त्यामागे सापाची मानसिक स्थिती, उष्णता, भूक आणि तणाव ही खरी कारणे आहेत.
