
मालमत्तेची कागदपत्रं म्हणजे घर, फ्लॅट किंवा जमिनीच्या मालकीचा अधिकृत पुरावा. ही कागदपत्रं हरवली, चोरीला गेली किंवा कोणत्याही कारणामुळे मिळेनाशी झाली, तर संबंधित व्यक्तीला मोठं मानसिक दडपण येऊ शकतं. मात्र, घाबरायचं कारण नाही. भारतात कायदेशीर मार्गाने डुप्लिकेट मालमत्तेची कागदपत्रं पुन्हा मिळवता येतात. यासाठी फक्त योग्य ती प्रक्रिया आणि पुरावे आवश्यक असतात. चला, ही संपूर्ण प्रक्रिया टप्प्याटप्प्याने समजून घेऊया.
सर्वात पहिले पाऊल म्हणजे पोलीस ठाण्यात जाऊन एफआयआर (First Information Report) नोंदवणे. हरवलेली कागदपत्रं कुठे आणि कशी हरवली, याची माहिती स्पष्टपणे लिहून द्या. एफआयआर नोंदवल्यानंतर त्याची एक प्रत तुमच्याकडे ठेवावी लागते. ही प्रत पुढील सर्व टप्प्यांमध्ये अधिकृत पुरावा म्हणून सादर केली जाते. काही राज्यांमध्ये ऑनलाईन एफआयआर नोंदवण्याची सुविधा देखील उपलब्ध आहे.
एफआयआर नोंदवल्यानंतर, दुसरं महत्त्वाचं पाऊल म्हणजे हरवलेल्या कागदपत्रांसंदर्भात सार्वजनिक नोटीस प्रसिद्ध करणे. ही नोटीस एका इंग्रजी आणि एका स्थानिक भाषेतील दैनिकात प्रकाशित केली पाहिजे. या नोटीसमध्ये मालमत्तेचा तपशील, हरवलेली कागदपत्रं, हरवण्याची तारीख, आणि तुमचा संपर्क क्रमांक नमूद करावा. नोटीस छापण्यामागचा उद्देश म्हणजे जर कुणाला ती कागदपत्रं सापडली, तर त्याने तुमच्याशी संपर्क साधावा. या नोटीची कात्रण पुढील टप्प्यांसाठी आवश्यक असते.
यानंतर, तुम्हाला एका वकिलामार्फत स्टॅम्प पेपरवर शपथपत्र तयार करावं लागेल. या शपथपत्रात खालील गोष्टी नमूद असाव्यात:
1. मालमत्तेचा संपूर्ण तपशील
2. हरवलेली कागदपत्रं कोणती आहेत
3. एफआयआर क्रमांक व तारीख
4. वृत्तपत्रातील नोटीची माहिती
वरील सर्व प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतर, शेवटचं टप्पा म्हणजे रजिस्ट्रार कार्यालयात जाऊन डुप्लिकेट कागदपत्रांसाठी अर्ज करणे. अर्जासोबत पुढील कागदपत्रं जोडावीत:
1. एफआयआरची प्रत
2. वृत्तपत्रातील नोटीची कात्रण
3. नोटरीकृत शपथपत्र
4. ओळखपत्र आणि पत्त्याचा पुरावा
5. डुप्लिकेट फीस (प्रक्रियात्मक शुल्क)
जर मालमत्ता एखाद्या हाउसिंग सोसायटीत असेल, तर तुम्हाला त्या सोसायटीच्या रेसिडेंट वेल्फेअर असोसिएशनकडून (RWA) डुप्लिकेट शेअर सर्टिफिकेट घ्यावं लागेल. यासाठी देखील एफआयआर आणि वृत्तपत्र कात्रण लागते. हे सर्टिफिकेट नंतर रजिस्ट्रार कार्यालयात सादर करावं लागतं.
हरवलेली मालमत्तेची कागदपत्रं पुन्हा मिळवण्यासाठी घाबरायचं कारण नाही. थोडी मेहनत, संयम आणि योग्य कागदपत्रांसह संपूर्ण प्रक्रिया पूर्ण केली, तर डुप्लिकेट डीड मिळवणं शक्य आहे. या प्रक्रियेमध्ये कायदेशीर अचूकता, पारदर्शकता आणि संपूर्ण पुराव्यांची तयारी अत्यंत महत्त्वाची असते.