Maratha Reservation : हैद्राबाद गॅझेट म्हणजे नेमकं काय? त्यात कोणत्या जातींचा समावेश?
मनोज जारंगे पाटील यांनी मराठा आरक्षणासाठी सुरू केलेल्या उपोषणाचा आधार आहे १८८४ चा हैद्राबाद गॅझेट. या गॅझेटमध्ये वैजापूर तालुक्यात कुणबी समाजाची मोठी संख्या नोंदवली आहे. जारंगे पाटील या गॅझेटचा वापर मराठा समाजाला कुणबी प्रमाणपत्र देण्यासाठी आणि ओबीसी आरक्षण मिळवून देण्यासाठी करत आहेत.
मराठा आरक्षणाच्या संदर्भात मनोज जारंगे पाटील यांनी सुरू केलेले उपोषण आणि त्यांच्या मागणीचा आधार असलेला १८८४ चा हैद्राबाद गॅझेट हा महत्त्वाचा विषय आहे. जारंगे पाटील यांनी आजाद मैदानावर उपोषण करून मराठा समाजाला ओबीसी आरक्षण मिळावे अशी मागणी केली आहे.
त्यांच्या या मागणीला बळ देण्यासाठी ते १८८४ च्या हैद्राबाद गॅझेटचा वापर करत आहेत. हा गॅझेट निजाम राज्यातील औरंगाबाद (सध्या छत्रपती संभाजीनगर) जिल्ह्याची जनगणना दर्शवितो. या गॅझेटमध्ये १८८१ च्या जनगणनेचा समावेश आहे. गॅझेटनुसार, वैजापूर तालुक्यात कुणबी समाजाची लोकसंख्या त्यावेळी अत्यंत मोठी होती. जारंगे पाटील यांचा युक्तिवाद असा आहे की मराठा समाज आणि कुणबी समाज यांचे ऐतिहासिक संबंध आहेत आणि गॅझेटमधील माहिती या संबंधाला अधोरेखित करते. त्यामुळे, मराठा समाजाला कुणबी समाजाचा भाग मानून ओबीसी आरक्षणात समाविष्ट करावे अशी त्यांची मागणी आहे.
हा हैद्राबाद गॅझेट २००६ मध्ये महाराष्ट्र सरकारने पुन्हा प्रकाशित केला होता. जारंगे पाटील हे या गॅझेटच्या आकडेवारीचा वापर मराठा आरक्षणाच्या वादात करत आहेत. त्यांच्या मते, हे गॅझेट मराठा समाजाच्या ऐतिहासिक आणि सामाजिक स्थितीचे एक महत्त्वाचे पुरावे प्रदान करते. या गॅझेटमध्ये वैजापूरसह अन्य तालुक्यांचीही माहिती आहे आणि त्यातही कुणबी समाजाची मोठी संख्या नोंदवली आहे. हे आकडेवारी मराठा समाजाच्या ओबीसी आरक्षणाच्या मागणीला बळ देण्यासाठी जारंगे पाटील वापरत आहेत. हे आंदोलन आणि त्याची पार्श्वभूमी समजून घेण्यासाठी हैद्राबाद गॅझेटचा अभ्यास आवश्यक आहे.
