‘शोले’ चित्रपटाच्या 50 वर्षांनंतर, त्याच्या शूटिंगची ठिकाणे कशी दिसतात? रामगडची खास छायाचित्रे

धर्मेंद्र, अमिताभ बच्चन, हेमा मालिनी आणि अमजद खान यांच्या प्रमुख भूमिका असलेल्या ‘शोले’ या चित्रपटाचे दिग्दर्शक रमेश सिप्पी यांनी आपली कथा सांगण्यासाठी बंगळूरू-म्हैसूर महामार्गावरील रामनगरम येथील एका छोट्याशा गावाचा वापर केला होता. त्यांनी त्यावेळी असा विचारही केला नसेल की 50 वर्षांनंतरही हे शूटिंग ठिकाण इतके प्रसिद्ध होईल आणि कर्नाटक सरकारला त्यातून कमाई होईल. आजही, त्या ठिकाणाला भेट देण्यासाठी सरकार प्रत्येक व्यक्तीकडून 25 रुपये तिकीट आकारत आहे.

1975 साली प्रदर्शित झालेला हा चित्रपट आजही प्रेक्षकांच्या मनात घर करून आहे. गब्बरची एंट्री असलेला दगड असो, किंवा बसंतीला नाचायला लावलेली काचा असलेली खडकाची जागा, यांसारख्या अनेक ठिकाणी आजही ‘शोले’च्या आठवणी जिवंत आहेत. ५० वर्षांनंतरही, त्या ठिकाणी चित्रपटाशी संबंधित काहीही शिल्लक नाही. फक्त घनदाट झुडपे, काटेरी झाडे, खडकाळ जमीन आणि मोठे दगडच चित्रपटातील ‘कलाकार’ म्हणून उरले आहेत. आजही अनेक मेंढपाळ आपल्या जनावरांना घेऊन तिथे येतात, पण तरीही ‘शोले’च्या शूटिंगची जागा पाहण्यासाठी आजही मोठी गर्दी होते.

पहाडी भागाच्या पायथ्याशी तिकीट विकणाऱ्या व्यक्तीने सांगितले की, ‘रोज 50 ते 60 लोक तिकीट विकत घेतात. आठवड्याच्या शेवटी ही संख्या 250 च्या पुढे जाते.’ हे तिकीट त्या भागातील गिधाडांच्या एकमेव अभयारण्यात प्रवेशासाठी आहे, जे घेतल्याशिवाय कोणीही ‘शोले’चे शूटिंग ठिकाण पाहू शकत नाही. ‘शोले’चा सेट बनवायला दोन वर्षे लागली होती आणि 1973 साली शूटिंग सुरू झाले. चित्रपट पूर्ण झाल्यावर ‘रामगड’चा संपूर्ण सेट काढून टाकण्यात आला होता.

Sholey

बंगळूरू-म्हैसूर महामार्गावर असलेल्या रामनगरमच्या या गावात आजही तीच जुनी, प्रसिद्ध खडकं आणि जंगली पहाडी भाग दिसतो, पण चित्रपटाचा कोणताही पुरावा शिल्लक नाही. गब्बरच्या अड्ड्यापर्यंत पायी जावे लागते. रामनगरम रेल्वे स्टेशनपासून साधारण 10 किलोमीटर दूर असलेल्या राज्य महामार्ग 3 जवळ हा ‘गब्बरचा अड्डा’ आहे. आज या मुख्य शूटिंग स्थळाला ‘रामदेवरा बेट्टा हिल्स’ या नावाने ओळखले जाते आणि हे ठिकाण आजही चाहत्यांना आकर्षित करते.

ओडिशाच्या संबळपूरहून कामाच्या शोधात कर्नाटकात आलेले 24 वर्षीय दमन साहू म्हणाले, ‘जेव्हा मला बेंगळूरूहून दूर काम मिळालं, तेव्हा मी ‘शोले’मध्ये पाहिलेल्या रामनगरम, रामगडच्या ठिकाणी आलो. आता मी आनंदाने नोकरीसाठी चन्नपटनाला जाऊ शकेन.’ बेंगळूरूहून आलेल्या एम. अबरार नावाच्या 25 वर्षीय आयटी कर्मचाऱ्याला संपूर्ण चित्रपट आवडला, पण त्यातील ‘दोस्ती’चे नाते विशेष आवडले.

जवळच्याच एका गावातील रिक्षाचालक नारायण गौडा यांनी सांगितले की, शूटिंगच्या वेळी ते घरच्यांना न सांगता गुपचूप शूटिंग पाहायला यायचे. तरुण पुजारी किरण कुमार यांनी सांगितले की, लोक इथे ट्रेकिंग आणि ‘शोले’च्या प्रसिद्ध डायलॉगचे रील बनवण्यासाठी येतात. ‘इथे लोक भक्तिगीते गाण्याऐवजी गब्बर आणि वीरूचे डायलॉग जास्त गुणगुणतात,’ असे ते म्हणाले.