गाढ झोपेत असताना अचानक खाली पडल्यासारखे का वाटतं? शरीर देत असतं हे संकेत, 90% टक्के लोकांना माहित नसेल कारण

गाढ झोपेत असताना आपल्याला स्वप्न पडल्याने आपण कधी कधी दचकून उठतो किंवा अचानक घाबरून उठतो. पण काही वेळेला आपल्याला गाढ झोपेत असताना आपल्याला अचानक खाली पडल्यासारखं वाटतं. प्रत्येकाला असा अनुभव कधीना कधी आला असेलच. पण याचं कारण काय आहे हे फार कमी जणांना माहित आहे. चला जाणून घेऊयात.

‘हिपनिक जर्क’ किंवा ‘स्लीप स्टार्टर’

झोपेत येणाऱ्या या झटक्यांना ‘हिपनिक जर्क’ किंवा ‘स्लीप स्टार्टर’ म्हणतात. हे झटके मेंदूच्या त्या भागात येतात जिथे मेंदूला धक्का देणारी प्रक्रिया नियंत्रित केली जाते. या झटक्यांची अनेक कारणे आहेत. ही जागा होणे आणि झोपेदरम्यानची अवस्था आहे. झोप आणि निद्रानाश यांच्यातील हा संक्रमण काळ आहे.

धक्के जाणवतात

जेव्हा व्यक्ती हलक्या झोपेत असते तेव्हा हे धक्के जाणवतात. म्हणजेच ती व्यक्ती पूर्णपणे जागी नसते किंवा गाढ झोपेतही नसते. सहसा ही घटना झोपेच्या पहिल्या टप्प्यात घडते जेव्हा हृदय गती आणि श्वासोच्छ्वास मंदावू लागतात.

संशोधनानुसार, झोपेत झटके येणे किंवा उंचावरून पडल्याचा भास होणे सामान्य आहे. सुमारे 60 ते 70 टक्के लोकांना हे अनुभवायला मिळते. अनेक लोकांना हिपनिक झटके येतात पण काहींना ते आठवतात किंवा काहींना ते आठवत नाही. हा आजार नाही किंवा मज्जासंस्थेचा विकार नाही. शास्त्रज्ञ आणि डॉक्टर ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया मानतात.

पण हे का घडतं?

यावर अद्याप कोणतेही निश्चित संशोधन झालेले नसले तरी, शास्त्रज्ञ त्यामागे वेगवेगळी कारणे सांगतात. काही लोक म्हणतात की जेव्हा ते स्वप्नात पडतात किंवा गोंधळलेले असतात तेव्हा त्यांचे शरीर झटके देते.

पडल्यासारखा आभास होणे म्हणजे शरीर काही संकेत देत असतं का?

काही शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की यासाठी ताण, चिंता, थकवा किंवा कॅफिनचे सेवन किंवा झोपेची कमतरता ही कारणे जबाबदार आहेत. कधीकधी संध्याकाळी जास्त शारीरिक हालचाल किंवा व्यायामामुळे देखील हिपनिक झटके येऊ शकतात.

झोपेच्या वेळी मसल्स रिलॅक्स असतात आणि स्वप्न पाहतानाही त्यांच्यात कोणतीही हालचाल होत नसते. यावेळी मेंदू कधीकधी विश्रांती प्रक्रियेच्या रिफलेक्शनला चुकीच्या पद्धतीने घेतो आणि झाडावरून किंवा पलंगावरून पडण्याच्या घटनेसारखे सिग्नल पाठवतो. यामुळे मसल्स अचानक प्रतिक्रिया देतात. त्यावेळी आपल्याला उंचावरून किंवा पलंगावरून पडल्यासारखं होतं

या समस्येला कसे सामोरे जावे

1) खोल श्वास घ्या – हळूहळू, खोल श्वास घेतल्याने तुमचे मन आणि शरीर शांत होते. 4/8 श्वास घेण्याच्या पद्धतीचे अनुसरण करा. यामध्ये 4 मोजण्यासाठी श्वास घेणे आणि 8 मोजण्यासाठी श्वास सोडणे समाविष्ट आहे.

2) ध्यान करा- झोपण्याआधी काही मिनिटे ध्यान करा त्यामुळे ताण कमी होण्यास मदत होते आणि तुम्हाला शांत झोप लागते.

3) योगा करा- दररोज योगा करणे अनेक प्रकारे फायदेशीर ठरू शकते. स्ट्रेचिंग आणि काही सोप्या योगासनांमुळे शारीरिक ताण कमी होऊ शकतो.

5) गरम पाण्याने आंघोळ करा- गरम पाण्याने आंघोळ केल्याने तुमचे स्नायू आरामशीर होतात आणि तुमच्या शरीराला झोपण्याची वेळ झाल्याचा इशारा मिळतो.

6) योग्य अन्न खा – तुमच्या आहारात मॅग्नेशियमयुक्त पदार्थांचे प्रमाण वाढवा. बदाम, भोपळ्याच्या बिया, डार्क चॉकलेट, चियासिड्स, एवोकॅडो खाऊ शकता.