नेहरू-गांधी घराण्याच्या राजकीय वारशाची जबाबदारी आता चौथ्या पिढीवर

नवी दिल्ली : सोनिया गांधी या राज्यसभेवर गेल्यानंतर उत्तर प्रदेशातील नेहरू-गांधी घराण्याच्या राजकीय वारशाची जबाबदारी आता चौथ्या पिढीवर आली आहे. सोनिया गांधी यांनी राजस्थानमधून राज्यसभेची उमेदवारी दाखल केल्याने, उत्तर प्रदेशच्या सक्रिय निवडणुकीच्या राजकारणातील नेहरू-गांधी परिवाराचा प्रवास आता संपुष्टात आला आहे. भाजपच्या राजकारणात सक्रिय असलेल्या मेनका गांधी यांनी पुढील निवडणुका लढवल्या तर घराण्याच्या तिसऱ्या पिढीचे प्रतिनिधित्व राहील, अन्यथा गांधी घराण्याची समर्पकता टिकवण्याची संपूर्ण जबाबदारी चौथ्या पिढीतील नेत्यांवर असेल.

राजकीय वारशाची जबाबदारी चौथ्या पिढीवर

सोनिया गांधी या राज्यसभेवर गेल्यानंतर उत्तर प्रदेशातील नेहरू-गांधी घराण्याच्या राजकीय वारशाची जबाबदारी आता चौथ्या पिढीवर आली आहे. इंदिरा गांधींनी राज्यसभेतून संसदीय राजकारण सुरू केले तेव्हा सोनिया गांधी यांनी शेवटच्या फेरीत वरच्या सभागृहाचा पर्याय निवडला. उत्तर प्रदेशच्या राजकारणात काँग्रेस आणि गांधी घराण्याचा समर्पकता टिकवून ठेवण्याची संपूर्ण जबाबदारी चौथ्या पिढीचे नेते राहुल गांधी आणि प्रियंका गांधी वाड्रा यांच्यावर असेल.

दोन दशकांपासून रायबरेलीचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या सोनिया गांधी राज्यसभेवर गेल्यानंतर आता त्यांची कन्या काँग्रेस सरचिटणीस प्रियांका गांधी वाड्रा २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकीत या जागेवरून निवडणूक लढवण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. गांधी घराण्याच्या संसदीय प्रवासाचा एक मनोरंजक पैलू म्हणजे सोनिया गांधींनी त्यांच्या राजकीय कार्यकर्तृत्वाच्या शेवटच्या टप्प्यात राज्यसभेवर जाण्याचा निर्णय घेतला, तर माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांची संसदीय कारकीर्द राज्यसभा सदस्य म्हणून सुरू झाली.

अमेठीतून लोकसभा निवडणूक कोण लढवणार?

काँग्रेसला संक्रमणकाळातून बाहेर काढण्यासाठी 1999 मध्ये अमेठीतून लोकसभा निवडणूक लढवून सक्रिय राजकारणात प्रवेश केल्यापासून सोनिया गांधी गेली अडीच दशके लोकसभेत उत्तर प्रदेशचे सातत्याने प्रतिनिधित्व करत आहेत. २०१४ मध्ये सुरू झालेल्या भाजपच्या वर्चस्वाच्या युगातही रायबरेली ही राज्यातील एकमेव अशी जागा आहे जिथे अद्याप काँग्रेसचा सूर्य मावळलेला नाही.

2004 मध्ये अमेठीचा वारसा राहुल गांधींकडे सोपवणाऱ्या आणि रायबरेलीला आपला राजकीय आधार बनवणाऱ्या सोनिया गांधी गेल्या 20 वर्षांपासून इथून खासदार आहेत. या संदर्भात सोनिया गांधींना राज्यसभेवर जाण्याचा पर्याय निवडणे तितके सोपे गेले नसते आणि त्यामुळेच प्रियांका आपला राजकीय वारसा पुढे नेण्यासाठी पुढील निवडणुकीत रायबरेलीतून निवडणूक लढवतील, अशी दाट शक्यता व्यक्त केली जात आहे. त्याचप्रमाणे राहुल गांधी आपला मागील पराभव मागे टाकून अमेठीतून निवडणूक लढवण्याची शक्यताही कायम आहे. राहुल-प्रियांका ते भाजपच्या राजकारणात सक्रिय असलेले वरूण गांधी हे नेहरू-गांधी घराण्याच्या चौथ्या पिढीचे प्रतिनिधित्व करतात.