Safala Ekadashi 2024 : वर्षाची पहिली एकादशी आज, पूजा विधी आणि पौराणिक

मुंबई : पौष कृष्ण एकादशीला सफाळा एकादशीचे व्रत (Safala Ekadashi 2024) केले जाते. हे व्रत ठेवल्याने आयुष्य आणि आरोग्याचे रक्षण होते. तसेच व्यक्तीला त्याच्या कामात यश मिळते. या व्रतामध्ये श्रीहरींच्या कृपेने माणसाला भौतिक समृद्धीही प्राप्त होते. यावेळी सफाळा एकादशीचे व्रत 7 जानेवारी म्हणजेच आज पाळले जात आहे. पौष महिन्यातील कृष्ण पक्ष तिथीला सफाळा एकादशी साजरी केली जाईल. हिंदू दिनदर्शीकेनुसार, सफाळा एकादशीची तारीख 7 जानेवारी रोजी म्हणजेच आज रात्री 12:41 वाजता सुरू होईल आणि 8 जानेवारी रोजी सकाळी 12:46 वाजता समाप्त होईल. 8 जानेवारी रोजी पारणाची वेळ सकाळी 7.15 ते 9.20 अशी असेल. तसेच आज स्वाती नक्षत्रात सफाळा एकादशी साजरी केली जात आहे.

सफाळा एकादशी पूजन विधी

एकादशीच्या दिवशी सकाळी लवकर उठून स्नान करून व्रताचा संकल्प करावा. पूजेमध्ये देवाला धूप, दिप, फळे, फुले आणि पंचामृत अर्पण करावे. यासोबतच या दिवसाच्या पूजेमध्ये देवाला नारळ, सुपारी, आवळा आणि लवंग अर्पण करा. एकादशीच्या दिवशी रात्री झोपू नये. या दिवशी जागरण  करून भगवान श्री हरींचे नामस्मरण करावे. त्याचे महत्त्व असल्याचे सांगितले आहे.  दिवसभर उपवास करावा. या दिवशीचा उपवास फळे खाऊन आणि मीठ न खाऊन पाळला जातो. व्रताच्या दुसऱ्या दिवशी म्हणजे द्वादशी तिथीला एखाद्या गरजू व्यक्तीला किंवा योग्य ब्राह्मणाला अन्नदान करा आणि त्यांना दान आणि दक्षिणा देऊन उपवास सोडा.

सफाला एकादशीचे नियम

1. जे लोक एकादशीचे व्रत करत नाहीत त्यांनीही या दिवशी भाताचे सेवन करू नये. 2. एकादशी तिथीला दिवसभर उपवास ठेवावा आणि रात्री जागृत राहून श्रीहरीचे स्मरण करावे. 3. एकादशी तिथी संपण्यापूर्वी व्रत तोडू नये. 4. एकादशीच्या दिवशी पलंगावर नव्हे तर जमिनीवर झोपावे. 5. मांस, मादक पदार्थ, लसूण, कांदा यांचे सेवन करू नका. 6. या दिवशी कोणत्याही झाडाची किंवा झाडाची फुले आणि पाने तोडणे देखील अशुभ मानले जाते.

सफाळा एकादशीची कथा

प्राचीन काळी राजा महिष्मत चंपावती नगरीत राज्य करत असे. राजाला चार मुलं होती, त्यापैकी लुंपक हा अत्यंत दुष्ट आणि पापी होता. वडिलांचे धन तो गैरकृत्यांमध्ये वाया घालवत असे. एके दिवशी दु:खी होऊन राजाने त्याला हद्दपार केले, पण तरीही त्याने लुटण्याची सवय सोडली नाही. एकेकाळी त्याला 3 दिवस जेवण मिळाले नाही. यादरम्यान तो भटकत एका साधूच्या झोपडीत पोहोचला. सुदैवाने त्या दिवशी सफाळा एकादशी होती. साधूने त्यांचे स्वागत केले व भोजन दिले. या वागण्यामुळे त्यांची बुद्धी बदलली.

तो ऋषीच्या पाया पडला. साधूने त्याला आपला शिष्य बनवले आणि हळूहळू लुंपकचे चारित्र्य शुद्ध झाले. महात्म्याच्या परवानगीने त्यांनी एकादशीचे व्रत सुरू केले. जेव्हा तो पूर्णपणे बदलला तेव्हा साधूने त्याचे खरे रूप त्याच्यासमोर प्रकट केले. खुद्द त्यांचे वडील साधूच्या वेशात समोर उभे होते. यानंतर लंपक यांनी राज्याला हाताशी धरून आदर्श मांडला आणि त्यांनी आयुष्यभर सफाला एकादशीचा उपवास सुरू केला.

(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)