देशावर नवं संकट? सायलंट साल्ट एपिडमिकचा मोठा धोका, अधिक मीठ खाणाऱ्यांना… काय आहे प्रकार?

भारतात मीठाचं अतिसेवन हा एक गंभीर सार्वजनिक आरोग्याचा प्रश्न बनला आहे. इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) आणि नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ एपिडेमियोलॉजी (NIE) यांच्या ताज्या अहवालानुसार, भारतीय लोकसंख्येमध्ये मीठाचं जास्त सेवन उच्च रक्तदाब आणि हृदयरोगाच्या वाढत्या जोखमीशी निगडीत आहे. या अहवालात असं नमूद करण्यात आलं आहे की, अनेक भारतीय जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) शिफारस केलेल्या दैनिक मीठाच्या मर्यादेपेक्षा जास्त मीठ खातात, ज्यामुळे त्यांच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होत आहेत.

ICMR-NIE अहवालातील महत्त्वाचे मुद्दे

जास्त मीठ सेवन: अहवालानुसार, भारतीय सरासरीपेक्षा जास्त मीठ (सोडियम) खातात, जे WHO च्या 5 ग्रॅम प्रती दिन (सुमारे 1 चमचा) या शिफारशीपेक्षा जास्त आहे.

उच्च रक्तदाब: भारतात उच्च रक्तदाबाचं प्रमाण वाढत आहे आणि यामागे मीठाचं अतिसेवन हे प्रमुख कारण आहे.

हृदयरोगाचा धोका: जास्त सोडियममुळे हृदयविकार, स्ट्रोक आणि इतर हृदयाशी संबंधित आजारांचा धोका वाढतो.

जागरूकतेचा अभाव: अहवालात असंही नमूद आहे की, कमी सोडियम आहाराबाबत लोकांमध्ये जागरूकता कमी आहे, विशेषतः ग्रामीण भागात.

वाचा: एक्सप्रेसचे जनरल डब्बे नेहमी सुरुवातीला आणि शेवटीच का असतात? आहे खास कारण

कमी सोडियम जागरूकता प्रकल्प

ICMR आणि NIE ने कमी सोडियम आहाराला प्रोत्साहन देण्यासाठी एक विशेष प्रकल्प सुरू केला आहे. या प्रकल्पाचा उद्देश लोकांना मीठाचं सेवन कमी करण्यासाठी आणि निरोगी जीवनशैली स्वीकारण्यासाठी प्रेरित करणं आहे. यामध्ये खालील उपायांचा समावेश आहे:

• लोकांना मीठाचं अतिसेवन आणि त्याच्या दुष्परिणामांबाबत शिक्षित करणं.
• प्रक्रिया केलेल्या आणि पॅकेज्ड खाद्यपदार्थांवरील सोडियमच्या मात्रेबाबत स्पष्ट लेबलिंगला प्रोत्साहन.
• कमी मीठ असलेले खाद्यपदार्थ आणि पर्यायी मसाले वापरण्याबाबत मार्गदर्शन.

तज्ज्ञांचं मत

तज्ज्ञांच्या मते, आहारातील मीठाचं प्रमाण कमी केल्याने उच्च रक्तदाब आणि हृदयरोगांचा धोका लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकतो. यासाठी घरगुती जेवणात मीठाचा वापर मर्यादित ठेवणं, प्रक्रिया केलेले पदार्थ टाळणं आणि ताजे फळ आणि भाज्या यांचा समावेश वाढवणं गरजेचं आहे.

सरकार आणि संस्थांचं योगदान

ICMR आणि NIE यांच्यासोबतच सरकार आणि इतर आरोग्य संस्था देखील कमी सोडियम आहाराला प्रोत्साहन देण्यासाठी प्रयत्न करत आहेत. यामध्ये शालेय शिक्षणात आरोग्यदायी आहाराबाबत जागरूकता वाढवणं आणि स्थानिक पातळीवर समुदाय-आधारित उपक्रम राबवणं यांचा समावेश आहे.