मेडिटेशन कसे करावे? पंतप्रधान मोदींनी सांगितला सर्वात सोपा मार्ग
बोर्डाच्या परीक्षा लवकरच सुरू होणार आहेत. दरम्यान विद्यार्थ्यांना त्यांच्या अभ्यासाचा प्रचंड ताण येत असतो. विद्यार्थ्यांमधील हा ताण कमी करण्यासाठी पंतप्रधान मोदींनी ‘परीक्षा पे चर्चा’ नावाचा कार्यक्रम आयोजित केला होता. या कार्यक्रमात पंतप्रधान मोदींनी ध्यान धारणा करण्याचा सोपा मार्ग सांगितला.

आजच्या धावपळीच्या जीवनात मानसिक शांतता मिळवणे हे एखाद्या आव्हानापेक्षा कमी नाही. तणाव, चिंता आणि कामाचा ताण आपल्या मानसिक आरोग्यावर परिणाम करतो. अशा परिस्थितीत ध्यान हे एक असे साधन आहे जे आपल्याला आंतरिक शांती आणि मानसिक स्थैर्य प्रदान करते. म्हणूनच देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी देखील ध्यानाला त्यांच्या जीवनाचा महत्त्वाचा भाग मानतात आणि इतरांना ते आत्मसात करण्याचा सल्ला देतात.
पंतप्रधान मोदी केवळ योग आणि ध्यानाला प्रोत्साहन देत नाहीत तर स्वत: नियमितपणे सराव देखील करतात. त्यांनी अनेक प्रसंगी ध्यानाचे फायदे सांगितले आहेत आणि त्यासाठी सोपे मार्ग सुचवले आहेत. नुकतेच पंतप्रधान मोदी यांनी ‘परीक्षा पे चर्चा’ दरम्यान विद्यार्थ्यांशी संवाद साधला.
पंतप्रधान मोदींनी केली ‘परीक्षा पे चर्चा’
पंतप्रधान मोदींनी त्यांच्या ‘परीक्षा पे चर्चा’ या कार्यक्रमात विद्यार्थ्यांना अनेक सल्ले दिले आहेत, ज्यात मेडिटेशनचा समावेश आहे. बोर्डाच्या परीक्षा जसजशा जवळ येतात तसतसे दहावी आणि बारावीच्या विद्यार्थ्यांवर अभ्यासाचा ताण येतो. अशा वेळी त्यांना मन शांत करण्याची सर्वात जास्त गरज असते, त्यासाठी मेडिटेशन हा सर्वात सोपा आणि प्रभावी उपाय असल्याचे विद्यार्थांना सांगितले आहे.
पंतप्रधान मोदींनी ध्यान करण्याचा सोपा मार्ग सांगितला
या कार्यक्रमात पंतप्रधान मोदींनी विद्यार्थ्यांना ध्यान करण्याचा सोपा मार्ग समजावून सांगितला. पंतप्रधान मोदींनी सर्व मुलांना एका बागेत बसवले आणि त्यांना डोळे बंद करण्यास सांगून बागेत असलेले फाउंटनच्या पाण्याचा आणि पक्षांच्या किलबिलाटांचा आवाज ऐकण्यास सांगितले. तुम्ही एकत्र पाच आवाज एकत्र ऐकाला आली असतील आणि तुम्ही ते आवाज ऑब्जर्व केले. तसे असेल तर तुमचे लक्ष एकाग्र झाले होते. अशातच तुमच्या सभोवतालचे आवाज ऐका आणि त्यांना ऑब्जर्व करा.
प्राणायाम कसा करावा?
प्राणायाम करताना श्वासोच्छ्वासावर नियंत्रण ठेवण्याचा सोपा मार्ग पंतप्रधान मोदींनी विद्यार्थ्यांना समजावून सांगितला. ते म्हणाले, श्वास घेताना थंड हवा आत येत आहे आणि उबदार हवा बाहेर जात आहे, असे अनुभवा. आता नाकाच्या कोणत्या बाजूने श्वास घेत आहात ते तपासा. जर तुम्ही उजव्या नाकपुडीतून श्वास घेत असाल आणि डाव्या बाजूला स्विच करण्याची आवश्यकता असेल तर डाव्या बाजूची नाकपुडी दाबा. असे केल्याने तुम्ही केवळ 5 सेकंदात नाकाच्या दोन्ही बाजूंनी श्वास घेऊ शकाल.
पंतप्रधान मोदींनी सुचवलेली ही सोपी पद्धत केवळ विद्यार्थीच नव्हे तर तुम्ही देखील करू शकता, हे लक्षात घेतले पाहिजे. तसेच प्राणायाम हे तुमचा तणाव कमी करण्यास आणि वेळेची बचत करण्यास मदत करेल.
