हिंदू धर्मात शंखाला का आहे महत्त्व? अशा प्रकारे झाली शंखाची उत्पत्ती

मुंबई : समुद्रमंथनातून निर्माण झालेल्या 14 रत्नांपैकी एक शंख (Shankha Benefits) देखील आहे. सनातन परंपरेत केल्या जाणाऱ्या पूजेमध्ये शंखाला खूप महत्त्व आहे. हिंदू धर्मात जवळपास सर्व देवदेवतांच्या हातात शंख आहे. जैन, बौद्ध, शैव, वैष्णव इत्यादी परंपरेत शंख अत्यंत शुभ मानला जातो. हे भगवान विष्णूंना अत्यंत प्रिय आहे. हेच कारण आहे की जिथे जिथे भगवान श्री नारायणाची पूजा केली जाते तिथे शंख नक्कीच फुंकला जातो.

अशा प्रकारे झाली शंखाची उत्पत्ती

शंख म्हणजे आपल्या जीवनाशी निगडित ती पवित्र वस्तू जी पूजेपासून उपचारापर्यंत उपयोगी पडते. या संदर्भात एक मत आहे की शंखाची उत्पत्ती भगवान विष्णूचा भक्त डंभ या राक्षसपुत्रापासून झाली. या शंखशिंपल्याच्या हाडांमध्ये वेगवेगळ्या प्रकारची शंखशिंपले बनवल्या गेल्याचे सांगितले जाते.

पूजेत शंख का आवश्यक आहे?

प्राचीन काळापासून आपले ऋषीमुनी आपल्या पूजेत शंखध्वनीचा वापर करत आले आहेत. श्री हरी यांचे आवडते वाद्य साधकाची इच्छा पूर्ण करते आणि त्याचे जीवन आनंदी बनवते. असे मानले जाते की शंख फुंकल्याने त्याचा आवाज जितका दूर जाईल तितके सर्व बाधा, दोष इत्यादी दूर होतात. शंखातून निघणारा आवाज नकारात्मक ऊर्जा नष्ट करतो.

शंखपूजा कशी करावी?

घरामध्ये नवीन शंख आणल्यानंतर सर्वप्रथम स्वच्छ भांड्यात ठेवा. नंतर ते पाण्याने पूर्णपणे स्वच्छ करा. यानंतर त्याला कच्च्या गाईच्या दुधाने आंघोळ घालावी. यानंतर गंगेच्या पाण्याने स्नान करावे. नंतर शंख स्वच्छ कपड्याने पुसून त्याची चंदन, फुले, धूप इत्यादींनी पूजा करावी. यानंतर भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मी यांना या शंखामध्ये निवास करण्याची विनंती करा. शुभ परिणाम प्राप्त करण्यासाठी, दररोज पूजा करण्यापूर्वी त्याच प्रकारे शंख वाजवा.

शंखाचे फायदे

समुद्रमंथनाच्या वेळी देवी लक्ष्मीसोबत शंखाचा जन्म झाला. अशा स्थितीत शंख हा देवी लक्ष्मीचा भाऊ मानला जातो. अशी मान्यता आहे की ज्या घरात शंख असतो, तिथे लक्ष्मीचा वास नेहमीच असतो. दक्षिणावर्ती शंख ही देवता मानली जाते. पूजागृहात ठेवणे आणि वाजवणे खूप शुभ मानले जाते. पूजेच्या ठिकाणी शंख नेहमी पाण्याने भरलेला ठेवावा. शंखमध्ये पाणी भरून घरात शिंपडल्याने घरातील नकारात्मक ऊर्जा नष्ट होते. सकाळ-संध्याकाळ घरामध्ये शंख फुंकल्याने दुरात्म्यांचे अडथळे दूर होतात.

(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)