भारताचा योगा जगाने स्वीकारला; रामदेव बाबांची योगसाधना जागतिक चळवळ कशी बनली? जाणून घ्या

जगात कुठेही योगाची चर्चा होते आणि बाबा रामदेव आणि पतंजली यांची नावे पुढे येत नाहीत, असं कधी होत नाही. बाबा रामदेव आणि पतंजली यांनी जगभरात योगाला वेगळी ओळख दिली आहे. ते जगभरात योगासाठी ओळखले जातात. आपल्या पतंजली योगपीठाच्या माध्यमातून योगाने घरोघरी आपली पोहोच वाढविली आहे. योगाला जगात मान्यता मिळावी यासाठी बाबा रामदेव यांनी केलेले प्रयत्न अतुलनीय आहेत. जगभरात योग वाढवण्यासाठी पतंजलीची किती मोठी भूमिका आहे, हे जाणून घेऊया.

भारताच्या प्राचीन परंपरेचा अविभाज्य भाग असलेला योग आज जगभर लोकप्रिय झाला आहे. स्वामी रामदेव आणि पतंजली योग हे या परिवर्तनामागचे प्रमुख नाव आहे. पतंजलीने योगाला वैज्ञानिक आधारावर सादर करून त्याचा जागतिक स्तरावर प्रसार करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे.

बाबा रामदेव यांचा योग जागतिक चळवळ कशी बनली?

स्वामी रामदेव यांनी दूरचित्रवाणी, सोशल मीडिया आणि आंतरराष्ट्रीय व्यासपीठांद्वारे लाखो लोकांपर्यंत योगाचा प्रसार केला आहे. त्यांच्या योग शिबिरात हजारो लोक सहभागी होतात आणि कोट्यवधी लोक त्यांच्यासोबत ऑनलाईन सहभागी झाले आहेत. त्यांची साधी भाषा आणि व्यावहारिक सराव यामुळे सर्वसामान्यांना योग सोपा झाला. बाबा रामदेव अॅप आणि पतंजली योगपीठाच्या माध्यमातून त्यांनी योगाचा डिजिटल प्रचार केला.

पतंजली योग संपूर्ण आरोग्यासाठी सर्वोत्तम का आहे?

पतंजली योग हा एक समग्र आरोग्य उपाय मानला जातो कारण यामुळे केवळ शारीरिक आरोग्यच नाही तर मानसिक आणि आध्यात्मिक शांती देखील मिळते. पतंजली योगामध्ये आसने, प्राणायाम आणि ध्यान यांचा समतोल पद्धतीने समावेश आहे. मधुमेह, हाय बीपी, लठ्ठपणा, ताणतणाव आणि संधिवात यांसारख्या आजारांमध्ये मदत होते. यात आयुर्वेद आणि निसर्गोपचाराचाही समावेश आहे, ज्यामुळे औषधांवरील अवलंबित्व कमी होते.

पतंजली योगामुळे तणाव कसा कमी होतो?

आजच्या धावपळीच्या जीवनात लोक तणाव, चिंता आणि मानसिक थकव्याशी झगडत आहेत. कपालभाती प्राणायाम (मानसिक शांती आणि ऊर्जा वाढविण्यासाठी), अनुलोम-विलोम प्राणायाम (तणाव आणि चिंता दूर करण्यासाठी) या पतंजली योगाच्या काही विशेष सवयी ताणतणावाद्वारे प्रभावीपणे नियंत्रित केल्या जाऊ शकतात.

आंतरराष्ट्रीय योग दिन आणि पतंजलीचे योगदान

भारत सरकारसह स्वामी रामदेव आणि पतंजली योगपीठाने 21 जून हा दिवस आंतरराष्ट्रीय योग दिन म्हणून घोषित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. स्वामी रामदेव यांनी अनेक देशांमध्ये मोठी योग शिबिरे आयोजित केली, ज्यामुळे योगाला चालना मिळाली. 2015 मध्ये प्रथमच 177 देशांनी एकत्र येऊन योग दिन साजरा केला, त्यात पतंजलीचे योगदान कौतुकास्पद होते.

पतंजली योग सोपा, सुलभ आणि वैज्ञानिकदृष्ट्या सिद्ध आहे. कोणीही ते विनामूल्य शिकू शकतो. याच्या नियमित सरावामुळे ताणतणाव, लठ्ठपणा, हृदयरोग, मधुमेह, दमा, नैराश्य यांसारख्या आजारांवर नियंत्रण मिळवता येते. औषधांवरील अवलंबित्व कमी करून नैसर्गिक पद्धतीने आरोग्य सुधारण्यास मदत होते.

स्वामी रामदेव आणि पतंजली यांनी योगाला आरोग्यशास्त्र म्हणून सादर केले आणि जगभरात लोकप्रिय केले. आज योग केवळ भारतापुरता मर्यादित न राहता अमेरिका, युरोप, ऑस्ट्रेलिया आणि आफ्रिका या देशांमध्येही योगाभ्यास केला जात आहे. जर तुम्हाला निरोगी, तणावमुक्त आणि आनंदी आयुष्य हवं असेल तर पतंजली योग तुमच्यासाठी उत्तम पर्याय ठरू शकतो.

योगाची बाजारपेठ किती मोठी?

योगाची जागतिक बाजारपेठ अलीकडच्या वर्षांत झपाट्याने वाढली आहे आणि भविष्यातही त्याचा विस्तार होण्याची शक्यता आहे. 2023 मध्ये, योगाशी संबंधित जागतिक बाजारपेठेचा आकार अंदाजे 115.43 अब्ज डॉलर्स होता आणि असा अंदाज आहे की, 2024 ते 2032 दरम्यान वार्षिक वाढीचा दर सुमारे 9 टक्क्यांसह 2032 पर्यंत 250.70 अब्ज डॉलर्सपर्यंत वाढेल.

भारतातही योगाची बाजारपेठ झपाट्याने वाढत आहे. 2020 मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अहवालानुसार, 2019 पर्यंत भारतात योगाचा व्यवसाय सुमारे 3 लाख कोटी रुपयांचा होता आणि 2027 पर्यंत तो 75 टक्के वाढून 5 लाख कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता आहे.