सिंदूर किती प्रकारचे असतात? कोणत्या सिंदूरचा प्रयोग कधी करतात? हे माहीत हवंच
sindoor importance: भारताने ऑपरेशन सिंदूर सुरू करून पहलगाम हल्ल्याचा बदला घेतला आहे. भारताच्या बहिणी आणि मुलींच्या कपाळावरील सिंदूर पुसून टाकणारे दहशतवादी आता नष्ट झाले आहेत. या ऑपरेशननंतर, सर्वत्र सिंदूरची चर्चा आहे. सिंदूरचे किती प्रकार आहेत आणि कोणते सिंदूर कधी वापरले जाते चला जाणून घ्या.
हिंदू धर्मामध्ये सिंदूरला विशेष महत्त्व दिले जाते. वैवाहिक महिलांसाठी किंवा कोणत्याही सुभकार्यासाठी सिंदूरचा उपयोग केला जातो. धार्मिक मान्यतेनुसार, कपाळावर सिंदूर लावणे अत्यंत महत्त्वाचे असते. तसेच सिंदूर लावण्याचे अनेक वैज्ञानिक फायदे देखील सांगितले आहे. भारतीय सैन्याचे ऑपरेशन सिंदूर पहलगाम हल्ल्यात पती गमावलेल्या भारतीय महिलांना समर्पित आहे. हिंदू धर्मात सिंदूर हे केवळ वैवाहिक आनंदाचे प्रतीक नाही तर त्याचे धार्मिक महत्त्व देखील आहे. सिंदूर हे पवित्रता आणि मंगलतेचे प्रतीक आहे. विवाहित महिला कपाळावर सिंदूर लावतात. सिंदूरचे किती प्रकार आहेत ते जाणून घ्या . कोणता सिंदूर कधी वापरायचा ते जाणून घ्या.
नैसर्गिकरित्या हळद आणि चुना वापरून बनवला जातो. हळद आणि लिंबू एकत्र मिसळल्याने लाल रंग तयार होतो. केस वेगळे करण्यासाठी आणि कपाळावर बिंदी म्हणूनही सिंदूर वापरला जातो. लग्न समारंभात सिंदूर दानाला महत्त्व आहे. नवरात्री आणि करवा चौथ या सणांमध्येही सिंदूर वापरला जातो. हिंदू मान्यतेनुसार, सिंदूर हे देवी पार्वती आणि शक्तीच्या उर्जेचे प्रतीक आहे आणि ते पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि आनंदी वैवाहिक जीवनासाठी लावले जाते. असे मानले जाते की भगवान शिवाशी लग्न झाल्यानंतर माता पार्वतीने पहिल्यांदाच तिच्या वियोगात सिंदूर लावला.
पार्वती देवी, हनुमानजी आणि माता सीता यांनाही लाल आणि पिवळा सिंदूर लावला जातो. साधारणपणे सिंदूरचे दोन प्रकार असतात. लाल आणि पिवळा. लाल रंगाचे सिंदूर सहसा विवाहित महिला घालतात. तर पूर्व उत्तर प्रदेश, बिहार, झारखंड इत्यादी ठिकाणी पिवळा सिंदूर वापरला जातो. उपवास, सण आणि विशेष प्रसंगी पिवळा सिंदूर लावण्याचे महत्त्व आहे. काही महिला ते कपाळावर लावतात तर काही त्यांच्या केसांचा संपूर्ण भाग त्यावर भरतात. सिंदूर हे देवी लक्ष्मीच्या आदराचे प्रतीक आहे. असे मानले जाते की देवी लक्ष्मीला सिंदूर खूप आवडते आणि तिच्या पूजेमध्ये सिंदूर वापरला जातो. असे मानले जाते की सिंदूर लावल्याने नकारात्मकता दूर होते. यामुळे डोकेदुखी, निद्रानाश इत्यादी समस्या देखील दूर होतात. सिंदूर बद्दल असे म्हटले जाते की प्राचीन काळी ते कॅमेलियाच्या बियाण्यांपासून देखील बनवले जात असे. हिंदू धर्मात, सिंदूर हे वैवाहिक आनंदाचे प्रतीक मानले जाते. अशा परिस्थितीत, प्रत्येक विवाहित महिलेने तिच्या विदाईच्या वेळी तिच्या पतीच्या नावावर सिंदूर लावणे आवश्यक आहे. असे मानले जाते की केसांच्या वियोगात सिंदूर लावल्याने स्त्रीचे वैवाहिक जीवन आनंदी राहते. तसेच, हे सिंदूर पतीला कोणत्याही प्रकारचा त्रास होण्यापासून रोखण्यास मदत करते. विवाहित महिलांनी सिंदूर लावण्यामागील कारण असे म्हटले जाते की त्यामुळे घरात सुख-शांती राहते आणि पती-पत्नीमधील नाते घट्ट राहते. असे मानले जाते की केसांच्या भागात सिंदूर लावण्याची परंपरा, जी प्राचीन काळापासून प्रचलित आहे, ती वैवाहिक जीवन स्थिर ठेवण्यासाठी आहे.
पौराणिक कथेनुसार, विवाहित महिला जेव्हा त्यांच्या केसांच्या वियोगात सिंदूर लावतात तेव्हा देवी पार्वती त्यांचे रक्षण करते. तसेच, ती तिच्या पतीला संकटांपासून वाचवते. हिंदू धर्मात लाल सिंदूर लावण्याचेही विशेष महत्त्व आहे. हा रंग शुभ आणि सौभाग्याचे प्रतीक मानला जातो. विवाहित महिला त्यांच्या केसांच्या रेषेत लाल सिंदूर लावतात जेणेकरून त्यांचे वैवाहिक जीवन आनंदी राहते आणि त्यांच्या पतीला दीर्घायुष्य मिळते. विवाहित महिलांनी सिंदूर लावल्याने सकारात्मक ऊर्जा प्रसारित होते आणि पतीच्या आयुष्यापासून नकारात्मक ऊर्जा दूर राहते. असे म्हटले जाते की सिंदूर केवळ पतीचे रक्षण करत नाही तर ते महिलांसाठी शुभतेचे प्रतीक देखील आहे. रामायण काळातही सिंदूर लावण्याच्या प्रथेचा उल्लेख आहे. असे मानले जाते की सीता माता मेकअप करताना केसांना सिंदूर लावत असत. जेव्हा हनुमानजींनी तिला हे करताना पाहिले तेव्हा त्यांनी सीतेला विचारले की तुम्ही हे सिंदूर का लावता? यावर देवी जानकीने सांगितले की यामुळे भगवान राम प्रसन्न होतात आणि त्यामुळे शरीर निरोगी राहते आणि व्यक्तीचे आयुष्य देखील वाढते. सिंदूरबाबत असाही एक समज आहे की जर पत्नीने केस वेगळे करताना मध्यभागी लांब सिंदूर लावला तर त्यामुळे पतीचा अकाली मृत्यू होऊ शकत नाही. हे पतीला त्रासांपासून वाचवण्यास मदत करते.
पौराणिक कथेनुसार, सिंदूर हे देवी लक्ष्मीच्या आदराचे प्रतीक मानले जाते. असे म्हटले जाते की देवी लक्ष्मी या पृथ्वीवर पाच ठिकाणी वास करते. यापैकी पहिले स्थान म्हणजे स्त्रीचे डोके, जिथे महिला लग्नानंतर सिंदूर लावतात. असे केल्याने पती-पत्नीमधील नाते नेहमीच मजबूत राहते आणि घरात सुख-समृद्धी येते. म्हणूनच महिलांना देवीचे रूप मानले गेले आहे. सिंदूर लावल्याने विवाहित महिलांचे सौंदर्यही वाढते. असे मानले जाते की लाल सिंदूरमध्ये माता सती आणि माता पार्वतीची ऊर्जा देखील असते.
डिस्क्लेमर : वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही.
