काबूल : तालिबानने अफगाणिस्तानवर जवळजवळ पूर्णपणे कब्जा केला आहे. अवघ्या काही आठवड्यांत तालिबान्यांनी देशातील विविध प्रांत काबीज केले आणि आता ते राजधानी काबूलवरही नियंत्रण ठेवतात. लष्करावर दबाव आणण्याऐवजी तालिबान स्वतःचं सरकार पडू देताना दिसत आहे. राष्ट्रपती अशरफ घनी देशातून पळून गेल्यानंतर सत्तेच्या वाटपाबाबतही चर्चा सुरू आहे. जर असे घडले तर 20 वर्षांनंतर तालिबान पुन्हा एकदा अफगाणिस्तानात सत्तेवर येईल. (What will happen to the war-torn country under Taliban control in Afghanistan?)
कोणाचेही जीवन, मालमत्ता आणि सन्मान धोक्यात न आणता सत्ता सुरक्षितपणे हस्तांतरित केली जाईल याबाबत तालिबान निवेदन जारी करुन सुनिश्चित करीत आहे. पण संस्थेची कृती काही वेगळेच सांगत आहे. सीमा शुल्क चौक्या, बॉर्डर क्रॉसिंग (काबूल विमानतळाच्या बाजूला) नियंत्रित करणे आणि अफगाण सैन्याच्या पतनानंतर तालिबानकडे सर्व शक्ती आहे. तसेच, रशिया आणि चीन तालिबान नेत्यांशी सहज बातचीत करणार आहेत. असे वृत्त आहे की तालिबान त्याच्या आधीच्या राजवटीत लादलेल्या मूलतत्त्ववादाला पुन्हा लागू करण्याचा प्रयत्न करत आहे.
तालिबानच्या सत्ता वापसीनंतर दोन दशकांनी कष्टाने जिंकलेले महिला आणि नागरी हक्क धोक्यात असल्याचे मानले जाते. अफगाण शरणार्थी ज्या देशांमध्ये जात आहेत त्या देशांमध्ये दहशतवादी देखील सामील होण्याची भीती आहे. काही विश्लेषकांचा असा विश्वास आहे की तालिबान अल कायदा सारख्या भयानक दहशतवादी संघटनांना येथे प्रशिक्षण घेण्याची आणि ऑपरेट करण्याची परवानगी देऊ शकतो. याव्यतिरिक्त, अफगाणिस्तानमध्ये मानवाधिकारांच्या उल्लंघनाबद्दल चिंता आहे, कारण तालिबान गुन्ह्यांवर क्रूर शिक्षा देण्यासाठी कुख्यात आहेत.
परदेशी नागरिकांना परतणे कठीण : अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा आणि ब्रिटनसह अनेक देश मुत्सद्दी कर्मचारी तसेच अफगाण अनुवादक आणि ठेकेदारांना बाहेर काढण्यासाठी संघर्ष करत आहेत. बिडेन यांनी अमेरिकेच्या लष्करी तैनातींच्या संख्येत वाढ करण्याची घोषणा केली आहे. लोकांना विमानतळावर नेण्यासाठी अमेरिकन दूतावास परिसरात हेलिकॉप्टर उतरल्याच्याही बातम्या आहेत. रशियाचे सध्या आपले दूतावास रिक्त करण्याची कोणतीही योजना नाही.
तालिबानच्या हातात परदेशी मालमत्ता जाण्याचा धोका : अमेरिकेच्या रिपब्लिकन सदस्याने अमेरिकेत अफगाणिस्तानकडे असलेली अधिकृत मालमत्ता तालिबानच्या हातात जाणार नाही याची खात्री करण्यासाठी फेडरल रिझर्व्हला सांगितले आहे. ते म्हणाले की मालमत्ता तालिबानच्या हातात जाऊ नये, कारण संघटना याचा दुर्भावनापूर्ण हेतूंसाठी वापरू शकते. याशिवाय, तालिबानला अफगाणिस्तानच्या सरकारी प्रतिष्ठाने काबीज केल्यानंतर गुप्त माहितीही मिळू शकते.
शरणार्थी संकट : तालिबानच्या प्रगतीमुळे तुर्कीच्या अडचणीत भर पडली आहे, ज्याने काबूल विमानतळ सुरक्षित करण्यात प्रमुख भूमिका बजावली आहे. अफगाणिस्तानातून पळून गेलेले इराणच्या सीमेवरून तुर्कीमध्ये प्रवेश करू शकतात. तुर्कीमध्ये जगातील सर्वात जास्त निर्वासित लोकसंख्या आहे. याव्यतिरिक्त, आता हजारो अफगाण निर्वासित देखील तुर्कीला जाऊ शकतात. या व्यतिरिक्त, अफगाण शरणार्थी देखील जगातील विविध देशांमध्ये पोहोचणार आहेत. अशा प्रकारे पुन्हा एकदा निर्वासितांचे संकट निर्माण होऊ शकते.
महिलांची स्थिती : अलिकडच्या आठवड्यात तालिबान लढाऊंनी उत्तर प्रदेशातील अफगाणिस्तान इंटरनॅशनल बँकेत काम करणाऱ्या काही महिला कर्मचाऱ्यांना काम थांबवून घरी जाण्यास सांगितले आहे. याशिवाय, मुली आणि विधवा महिलांचे बळजबरीने तालिबान लढाऊंशी लग्न केल्याच्या बातम्या आहेत. याशिवाय पुरुष जोडीदाराशिवाय महिलांच्या बाहेर पडण्यावरही बंदी घालण्यात आली आहे. काही माध्यमांच्या अहवालांमध्ये असे सांगितले गेले आहे की बुरखा न घातल्यास महिलांनाही शिक्षा केली जात आहे.
इतर बातम्या
शानदार Ducati XDiavel 2021 बाजारात, ट्रायम्फ रॉकेट 3R ला टक्कर
राष्ट्रवादीच्या बैठकीला भाजपच्या नगराध्यक्षाची हजेरी; नाथाभाऊ जळगावात भाजपला अस्मान दाखवणार?
(What will happen to the war-torn country under Taliban control in Afghanistan?)