English ಕನ್ನಡ తెలుగు हिन्दी ગુજરાતી বাংলা ਪੰਜਾਬੀ मनी9 Trends9
5
LATEST NEWS लोकसभा निवडणूक IPL 2024 महाराष्ट्र मुंबई पुणे क्राईम सिनेमा राष्ट्रीय राजकारण Videos वेब स्टोरीज फोटो गॅलरी बिझनेस हेल्थ लाईफस्टाईल आंतरराष्ट्रीय राशीभविष्य अध्यात्म

PHOTO | कोळशापासून वीज कशी निर्माण होते? औष्णिक ऊर्जा प्रकल्प कसा कार्य करतो? जाणून घ्या याबाबत सर्वकाही

देशातील विजेच्या मागणीपैकी सुमारे 70 टक्के उत्पादन कोळशावर अवलंबून आहे. देशातील 75 टक्के कोळशाच्या वापरासाठी विजेचे उत्पादन होते.

| Updated on: Oct 17, 2021 | 5:31 PM
Coal Crisis

Coal Crisis

1 / 5
देशातील विजेच्या मागणीपैकी सुमारे 70 टक्के उत्पादन कोळशावर अवलंबून आहे. देशातील अनेक उद्योगांमध्ये कोळसा वापरला जातो, परंतु 75 टक्के कोळसा वीज निर्मितीवर खर्च होतो. म्हणजेच देशातील कोळशाचे साठे आणि परदेशातून आयात होणारा कोळसा थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये जातो. एनटीपीसीसह देशात 135 औष्णिक ऊर्जा प्रकल्प आहेत, जेथे वीजनिर्मिती केली जाते.

देशातील विजेच्या मागणीपैकी सुमारे 70 टक्के उत्पादन कोळशावर अवलंबून आहे. देशातील अनेक उद्योगांमध्ये कोळसा वापरला जातो, परंतु 75 टक्के कोळसा वीज निर्मितीवर खर्च होतो. म्हणजेच देशातील कोळशाचे साठे आणि परदेशातून आयात होणारा कोळसा थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये जातो. एनटीपीसीसह देशात 135 औष्णिक ऊर्जा प्रकल्प आहेत, जेथे वीजनिर्मिती केली जाते.

2 / 5
विजेच्या उत्पादनासाठी आगाऊ 40 दिवसासाठी कोळसा साठवला जातो. तुम्ही आजकाल बातम्यांमध्ये वाचत असाल की एका पॉवर प्लांटमध्ये 7 दिवसांचा कोळसा शिल्लक आहे, काही पॉवर प्लांटमध्ये 5 दिवसांचा कोळसा आणि काही 3 दिवसांचा कोळसा साठा शिल्लक आहे. कोळशाच्या संकटामुळे हे औष्णिक वीज प्रकल्प बंद पडू शकतात आणि अशा स्थितीत वीज संकट येऊ शकते. आता प्रश्न असा आहे की, कोळशापासून वीज कशी बनवली जाते?

विजेच्या उत्पादनासाठी आगाऊ 40 दिवसासाठी कोळसा साठवला जातो. तुम्ही आजकाल बातम्यांमध्ये वाचत असाल की एका पॉवर प्लांटमध्ये 7 दिवसांचा कोळसा शिल्लक आहे, काही पॉवर प्लांटमध्ये 5 दिवसांचा कोळसा आणि काही 3 दिवसांचा कोळसा साठा शिल्लक आहे. कोळशाच्या संकटामुळे हे औष्णिक वीज प्रकल्प बंद पडू शकतात आणि अशा स्थितीत वीज संकट येऊ शकते. आता प्रश्न असा आहे की, कोळशापासून वीज कशी बनवली जाते?

3 / 5
थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये कोळशापासून वीजनिर्मिती करण्यामागेही टर्बाइनसारखेच विज्ञान आहे. प्रथम, कोळशाचे छोटे तुकडे केले जातात आणि नंतर ते पावडरसारखे बारीक केले जातात. आता ही पावडर भट्टीत जाळली आहे. त्याच्यावर बॉयलर असते, जेथे पाणी भरलेले असते. हे पाणी गरम होते आणि वाफ बनून खूप जाड पाईपमधून टर्बाइनकडे जाते.

थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये कोळशापासून वीजनिर्मिती करण्यामागेही टर्बाइनसारखेच विज्ञान आहे. प्रथम, कोळशाचे छोटे तुकडे केले जातात आणि नंतर ते पावडरसारखे बारीक केले जातात. आता ही पावडर भट्टीत जाळली आहे. त्याच्यावर बॉयलर असते, जेथे पाणी भरलेले असते. हे पाणी गरम होते आणि वाफ बनून खूप जाड पाईपमधून टर्बाइनकडे जाते.

4 / 5
वाफेच्या ऊर्जेने टर्बाइन फिरते. टर्बाइन म्हणजे मोठे चाक, ज्यामध्ये ब्लेड जोडलेले असतात. वाफेच्या गतीमुळे ते जोरदार फिरू लागते आणि फिरत राहते. टर्बाइन जितक्या वेगाने फिरते, तितक्या वेगाने वीज निर्माण होते. या कारणास्तव, बॉयलरमध्ये पाणी गरम करून उच्च दाबाची वाफ तयार केली जाते. बारीक कोळसा जाळूनच हे शक्य आहे.

वाफेच्या ऊर्जेने टर्बाइन फिरते. टर्बाइन म्हणजे मोठे चाक, ज्यामध्ये ब्लेड जोडलेले असतात. वाफेच्या गतीमुळे ते जोरदार फिरू लागते आणि फिरत राहते. टर्बाइन जितक्या वेगाने फिरते, तितक्या वेगाने वीज निर्माण होते. या कारणास्तव, बॉयलरमध्ये पाणी गरम करून उच्च दाबाची वाफ तयार केली जाते. बारीक कोळसा जाळूनच हे शक्य आहे.

5 / 5
Non Stop LIVE Update
Follow us
Visual Stories View more
एअर होस्टसेचा पगार किती असतो ? फ्रेशरला किती पैसे मिळतात ?
एअर होस्टसेचा पगार किती असतो ? फ्रेशरला किती पैसे मिळतात ?
निवडणुकीत पहिल्यांदा मतदान करताय ? मत देण्याची संपूर्ण प्रोसेस काय ?
निवडणुकीत पहिल्यांदा मतदान करताय ? मत देण्याची संपूर्ण प्रोसेस काय ?
इराणचे Operation True Promise आहे तरी काय?
इराणचे Operation True Promise आहे तरी काय?
'या' तारखेला जन्मलेल्या मुली नवऱ्यासाठी असतात लकी
'या' तारखेला जन्मलेल्या मुली नवऱ्यासाठी असतात लकी
धनकुबेराचं कुलदैवत कोणतं?; मुकेश अंबानी कोणत्या देवाची पूजा करतात?
धनकुबेराचं कुलदैवत कोणतं?; मुकेश अंबानी कोणत्या देवाची पूजा करतात?
जगण्यालाही दिशा मिळेल... बाबासाहेबांचे प्रेरणादायी संदेश वाचा!
जगण्यालाही दिशा मिळेल... बाबासाहेबांचे प्रेरणादायी संदेश वाचा!
व्हिडीओ View more
त्या वक्तव्यानं माझं वाटोळं, तेव्हापासून... दादांच्या वक्तव्याची चर्चा
त्या वक्तव्यानं माझं वाटोळं, तेव्हापासून... दादांच्या वक्तव्याची चर्चा.
त्यानं लय वाटोळं केलंय मराठ्यांच, माझा एकच विरोधक… जरांगेंचा हल्लाबोल
त्यानं लय वाटोळं केलंय मराठ्यांच, माझा एकच विरोधक… जरांगेंचा हल्लाबोल.
मुख्यमंत्री शिंदेंना ठार मारण्याचा ठाकरेंचा डाव? कुणी केला गंभीर आरोप?
मुख्यमंत्री शिंदेंना ठार मारण्याचा ठाकरेंचा डाव? कुणी केला गंभीर आरोप?.
पुण्यात सुनेत्रा पवारांची जोरदार बँटिंग, व्हायरल व्हिडीओची तुफान चर्चा
पुण्यात सुनेत्रा पवारांची जोरदार बँटिंग, व्हायरल व्हिडीओची तुफान चर्चा.
सोलापुरातील अपक्ष उमेदवाराच्या घरावर दरोडा, नेमकं काय घडलं?
सोलापुरातील अपक्ष उमेदवाराच्या घरावर दरोडा, नेमकं काय घडलं?.
आता ही तुतारी तुमची चांगलीच..., संजय राऊतांचा महायुतीवर हल्लबोल
आता ही तुतारी तुमची चांगलीच..., संजय राऊतांचा महायुतीवर हल्लबोल.
एक-दोन दिवस थांबा मग संदीपान भूमरेंवर...,ठाकरे गटाच्या नेत्यांचा इशारा
एक-दोन दिवस थांबा मग संदीपान भूमरेंवर...,ठाकरे गटाच्या नेत्यांचा इशारा.
ईडीच्या 'त्या' वक्तव्यावरून अमोल कोल्हेंनी घेतला सदाभाऊ खोतांचा समाचार
ईडीच्या 'त्या' वक्तव्यावरून अमोल कोल्हेंनी घेतला सदाभाऊ खोतांचा समाचार.
शेंडगेंच्या गाडीवरील हल्ल्यावर भुजबळ म्हणाले, पण मी कुणाच्या बापाला...
शेंडगेंच्या गाडीवरील हल्ल्यावर भुजबळ म्हणाले, पण मी कुणाच्या बापाला....
मराठा समाज गप्प बसणार नाही, ओबीसी नेत्याला धमकी अन् गाडीवर शाईफेक
मराठा समाज गप्प बसणार नाही, ओबीसी नेत्याला धमकी अन् गाडीवर शाईफेक.