हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు বাংলা ગુજરાતી ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 TV9-UP
AQI
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
LATEST NEWS महाराष्ट्र मुंबई पुणे क्रीडा सिनेमा Reels Videos फोटो गॅलरी राजकारण क्राईम राष्ट्रीय आंतरराष्ट्रीय बिझनेस हेल्थ लाईफस्टाईल राशीभविष्य अध्यात्म वेब स्टोरीज Topics

PHOTO | कोळशापासून वीज कशी निर्माण होते? औष्णिक ऊर्जा प्रकल्प कसा कार्य करतो? जाणून घ्या याबाबत सर्वकाही

देशातील विजेच्या मागणीपैकी सुमारे 70 टक्के उत्पादन कोळशावर अवलंबून आहे. देशातील 75 टक्के कोळशाच्या वापरासाठी विजेचे उत्पादन होते.

| Edited By: | Updated on: Oct 17, 2021 | 5:31 PM
Share
Coal Crisis

Coal Crisis

1 / 5
देशातील विजेच्या मागणीपैकी सुमारे 70 टक्के उत्पादन कोळशावर अवलंबून आहे. देशातील अनेक उद्योगांमध्ये कोळसा वापरला जातो, परंतु 75 टक्के कोळसा वीज निर्मितीवर खर्च होतो. म्हणजेच देशातील कोळशाचे साठे आणि परदेशातून आयात होणारा कोळसा थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये जातो. एनटीपीसीसह देशात 135 औष्णिक ऊर्जा प्रकल्प आहेत, जेथे वीजनिर्मिती केली जाते.

देशातील विजेच्या मागणीपैकी सुमारे 70 टक्के उत्पादन कोळशावर अवलंबून आहे. देशातील अनेक उद्योगांमध्ये कोळसा वापरला जातो, परंतु 75 टक्के कोळसा वीज निर्मितीवर खर्च होतो. म्हणजेच देशातील कोळशाचे साठे आणि परदेशातून आयात होणारा कोळसा थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये जातो. एनटीपीसीसह देशात 135 औष्णिक ऊर्जा प्रकल्प आहेत, जेथे वीजनिर्मिती केली जाते.

2 / 5
विजेच्या उत्पादनासाठी आगाऊ 40 दिवसासाठी कोळसा साठवला जातो. तुम्ही आजकाल बातम्यांमध्ये वाचत असाल की एका पॉवर प्लांटमध्ये 7 दिवसांचा कोळसा शिल्लक आहे, काही पॉवर प्लांटमध्ये 5 दिवसांचा कोळसा आणि काही 3 दिवसांचा कोळसा साठा शिल्लक आहे. कोळशाच्या संकटामुळे हे औष्णिक वीज प्रकल्प बंद पडू शकतात आणि अशा स्थितीत वीज संकट येऊ शकते. आता प्रश्न असा आहे की, कोळशापासून वीज कशी बनवली जाते?

विजेच्या उत्पादनासाठी आगाऊ 40 दिवसासाठी कोळसा साठवला जातो. तुम्ही आजकाल बातम्यांमध्ये वाचत असाल की एका पॉवर प्लांटमध्ये 7 दिवसांचा कोळसा शिल्लक आहे, काही पॉवर प्लांटमध्ये 5 दिवसांचा कोळसा आणि काही 3 दिवसांचा कोळसा साठा शिल्लक आहे. कोळशाच्या संकटामुळे हे औष्णिक वीज प्रकल्प बंद पडू शकतात आणि अशा स्थितीत वीज संकट येऊ शकते. आता प्रश्न असा आहे की, कोळशापासून वीज कशी बनवली जाते?

3 / 5
थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये कोळशापासून वीजनिर्मिती करण्यामागेही टर्बाइनसारखेच विज्ञान आहे. प्रथम, कोळशाचे छोटे तुकडे केले जातात आणि नंतर ते पावडरसारखे बारीक केले जातात. आता ही पावडर भट्टीत जाळली आहे. त्याच्यावर बॉयलर असते, जेथे पाणी भरलेले असते. हे पाणी गरम होते आणि वाफ बनून खूप जाड पाईपमधून टर्बाइनकडे जाते.

थर्मल पॉवर प्लांटमध्ये कोळशापासून वीजनिर्मिती करण्यामागेही टर्बाइनसारखेच विज्ञान आहे. प्रथम, कोळशाचे छोटे तुकडे केले जातात आणि नंतर ते पावडरसारखे बारीक केले जातात. आता ही पावडर भट्टीत जाळली आहे. त्याच्यावर बॉयलर असते, जेथे पाणी भरलेले असते. हे पाणी गरम होते आणि वाफ बनून खूप जाड पाईपमधून टर्बाइनकडे जाते.

4 / 5
वाफेच्या ऊर्जेने टर्बाइन फिरते. टर्बाइन म्हणजे मोठे चाक, ज्यामध्ये ब्लेड जोडलेले असतात. वाफेच्या गतीमुळे ते जोरदार फिरू लागते आणि फिरत राहते. टर्बाइन जितक्या वेगाने फिरते, तितक्या वेगाने वीज निर्माण होते. या कारणास्तव, बॉयलरमध्ये पाणी गरम करून उच्च दाबाची वाफ तयार केली जाते. बारीक कोळसा जाळूनच हे शक्य आहे.

वाफेच्या ऊर्जेने टर्बाइन फिरते. टर्बाइन म्हणजे मोठे चाक, ज्यामध्ये ब्लेड जोडलेले असतात. वाफेच्या गतीमुळे ते जोरदार फिरू लागते आणि फिरत राहते. टर्बाइन जितक्या वेगाने फिरते, तितक्या वेगाने वीज निर्माण होते. या कारणास्तव, बॉयलरमध्ये पाणी गरम करून उच्च दाबाची वाफ तयार केली जाते. बारीक कोळसा जाळूनच हे शक्य आहे.

5 / 5
Visual Stories View more
मोबाईलचं स्टोरेज भरलंय, WhatsApp तर कारण नाही ना ? हे काम करा
मोबाईलचं स्टोरेज भरलंय, WhatsApp तर कारण नाही ना ? हे काम करा
जगातील सर्वाधिक सिंह कोणत्या देशात?
जगातील सर्वाधिक सिंह कोणत्या देशात?
जगातील सर्वात खारट समुद्र कोणता माहितीये?
जगातील सर्वात खारट समुद्र कोणता माहितीये?
पुतिन यांच्या रशियात मुस्लिमांची संख्या नेमकी किती ?
पुतिन यांच्या रशियात मुस्लिमांची संख्या नेमकी किती ?
चाणक्य निती - मनुष्य असूनही पशुसमान असतात असे लोक
चाणक्य निती - मनुष्य असूनही पशुसमान असतात असे लोक
Heart Attack पासून वाचण्यासाठी या 5 बाबींकडे नीट लक्ष द्या
Heart Attack पासून वाचण्यासाठी या 5 बाबींकडे नीट लक्ष द्या
व्हिडीओ View more
अमित ठाकरे यांच्या मेहुण्याच्या दिल्लीत विवाह, मोदींची सोहळ्याला हजेरी
अमित ठाकरे यांच्या मेहुण्याच्या दिल्लीत विवाह, मोदींची सोहळ्याला हजेरी.
जसं पार्थ पवारांना माफ केलं तसं तपोवनातील झाडांना...मनसेकडून थेट इशारा
जसं पार्थ पवारांना माफ केलं तसं तपोवनातील झाडांना...मनसेकडून थेट इशारा.
मालवणमध्ये फिरायला जाताय? सिंधुदुर्गात जाणाऱ्या जेटीची अवस्था बघा!
मालवणमध्ये फिरायला जाताय? सिंधुदुर्गात जाणाऱ्या जेटीची अवस्था बघा!.
नटरंगी नार.... रुपाली ठोंबरेंचा रोख कुणावर? कोणाचा घेतला खरपूस समाचार?
नटरंगी नार.... रुपाली ठोंबरेंचा रोख कुणावर? कोणाचा घेतला खरपूस समाचार?.
फडणवीसांचा दरिंदा, जल्लाद अन् गजनी उल्लेख, काँग्रेस नेता पुन्हा बरळला
फडणवीसांचा दरिंदा, जल्लाद अन् गजनी उल्लेख, काँग्रेस नेता पुन्हा बरळला.
इंदू मिल स्मारकाबाबत CM फडणवीसांची मोठी घोषणा, थेट सांगितली डेडलाईन
इंदू मिल स्मारकाबाबत CM फडणवीसांची मोठी घोषणा, थेट सांगितली डेडलाईन.
तपोवन वृक्षतोडीविरोधात मनसे नाशिककरांच्या सोबतीला, चित्रपट सेना आक्रमक
तपोवन वृक्षतोडीविरोधात मनसे नाशिककरांच्या सोबतीला, चित्रपट सेना आक्रमक.
फडणवीस सरकारच 1 वर्ष, मुख्यमंत्र्यांना किती मार्क? काय सांगतो सर्व्हे?
फडणवीस सरकारच 1 वर्ष, मुख्यमंत्र्यांना किती मार्क? काय सांगतो सर्व्हे?.
फोडाफोडीन नाराजी, वाक् युद्धानंतर आज शिंदे-रवींद्र चव्हाण एकाच मंचावर?
फोडाफोडीन नाराजी, वाक् युद्धानंतर आज शिंदे-रवींद्र चव्हाण एकाच मंचावर?.
फडणवीसांच्या इशाऱ्याने इतर पक्ष चालतात, कुणाच्या वक्तव्याची होते चर्चा
फडणवीसांच्या इशाऱ्याने इतर पक्ष चालतात, कुणाच्या वक्तव्याची होते चर्चा.